გასულ კვირას (8 თებერვალს) ეროვნულ ბიბლიოთეკაში დაგეგმილი პრეზიდენტის სიტყვით გამოსვლა სააკაშვილსა და მის გარემოცვას «წმინდა მარტინის დღედ» ექცათ. პოლიტპატიმრის სტატუსის მქონე ორასამდე მოქალაქემ, რომლებსაც მოგვიანებით სხვებიც შეუერთდნენ, წინა ხელისუფლების ყოფილ მაღალჩინოსნებს ქუჩაში ფეხდაფეხ სდიეს. ინციდენტს უსისხლოდ არ ჩაუვლია. «დანაკარგი», მართალია, ბევრი არ ყოფილა, მაგრამ საპარლამენტო უმცირესობის დეპუტატმა ჩიორა თაქთაქიშვილმა «დინგში», სავარაუდოდ, რამდენიმე დარტყმა მიიღო. ფიზიკური ანგარიშსწორების მცდელობა იყო მომიტინგეთა შორის მოულოდნელად შემოჭრილ გიგი უგულავაზეც, რისი საშუალებაც აგრესიულ დემონსტრანტებს არ მიეცათ. გამაყრუებელი სიტყვიერი შეურაცხყოფის, ცოცხებისა და ხელკეტების კორიდორი განვლო ბიბლიოთეკის ცენტრალურ შესასვლელამდე სამეგრელო–ზემო სვანეთის გუბერნატორმა თენგიზ გუნავამაც. დაახლოებით ორსაათიანი გაწევ–გამოწევის შემდეგ კი ოპოზიციის წარმომადგენლებმა პერიმეტრი ისე დატოვეს, რომ მათ ლიდერს იქ გამოჩენის საშუალება არ მიეცა. მოგვიანებით დაპირისპირება პრეზიდენტის ავლაბრის რეზიდენციასთან გაგრძელდა… შეიძლებოდა თუ არა ამ ყველაფრის თავიდან აცილება და რა გააკეთა ან ვერ გააკეთა ხელისუფლებამ წესრიგის დასაცავად, «საქართველო და მსოფლიო» შეფასებისთვის პარლამენტის თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარეს, ირაკლი სესიაშვილს, დაუკავშირდა.
_ ბატონო ირაკლი, რამდენიმე დღის წინ ეროვნულ ბიბლიოთეკასთან მომხდარი ფაქტი მიმდინარე, ისედაც უკიდურესად გამწვავებული პოლიტიკური პროცესების ფონზე ცეცხლზე ნავთის დასხმასავით იყო. საპარლამენტო უმცირესობამ, როგორც მოსალოდნელი იყო, უმძიმესი შეფასებები გააკეთა. თქვენ, როგორც უმრავლესობის წარმომადგენელი, როგორ უყურებთ ამ ყველაფერს?
_ არაერთხელ ვთქვი და კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, რომ ჩვენთვის ნებისმიერი ძალადობა მიუღებელია. აქედან გამომდინარე, ცხადია, ნებისმიერ კანონდარღვევას პასუხი უნდა გაეცეს სამართლებრივი მოქმედებით. თქვენ იცით, რომ ინციდენტში მონაწილე რამდენიმე პირის მიმართ უკვე გატარდა შესაბამისი ღონისძიებები. რაც შეეხება ოპოზიციას, ვფიქრობ, მათი მხრიდანაც ადგილი ჰქონდა აშკარა პოლიტიკურ პროვოკაციას. რას ვგულისხმობ: «ნაციონალურმა მოძრაობამ» (მისმა წარმომადგენლებმა, ლიდერებმა) ძალიან კარგად იცოდნენ, იქ რაც იყო მოსალოდნელი. ამის მიუხედავად, მათ არ ისარგებლეს დაძაბულობის თავიდან აცილების შესაძლებლობით და პირდაპირ შეიჭრნენ ადამიანთა იმ ჯგუფში, რომლებიც გამწარებულია მათზე. სამართალდამცავებმა ყველაფერი გააკეთეს, რომ წესრიგი დაეცვათ და სიტუაცია უფრო მეტად არ გართულებულიყო. ჩემი აზრით, ეს მოხერხდა, მაგრამ, რა თქმა უნდა, ამის გაკეთება უკეთესადაც შეიძლებოდა.
_ ომბუდსმენის განცხადებით, ბიბლიოთეკის შენობასთან მობილიზებულ სამართალდამცავთა რაოდენობა და არც მათ მიერ მიღებული ზომები არ აღმოჩნდა წესრიგის დასამყარებლად საკმარისი.
_ ჩვენ, ერთის მხრივ, არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ხელი უნდა შევუწყოთ ნებისმიერ პოლიტიკურ ღონისძიებას, მეორე მხრივ კი, არ უნდა აღვკვეთოთ რაიმე ტიპის საპროტესტო აქცია. თუ ვინმეს საკუთარი უკმაყოფილების გამოთქმის სურვილი აქვს, ამის საშუალება უნდა მიეცეს, ამიტომ სამართალდამცავმა ორგანოებმა, თავად შინაგან საქმეთა მინისტრმაც საქმის კურსში ჩააყენა უშიშროების საბჭოს მდივანი და «ნაციონალური მოძრაობის» ლიდერები, რომ მათ ექნებოდათ ალტერნატიული კორიდორი, რომლის საშუალებითაც ისინი უსაფრთხოდ, დაუბრკოლებლად შევიდოდნენ ბიბლიოთეკაში. ამის მიუხედავად, მათ ეს კორიდორი არ გამოიყენეს, მეტიც: ისინი წავიდნენ, ვიმეორებ, ზუსტად იმ ჯგუფისკენ, რომელიც იყო გამწარებული და აგრესიული. ამის შემდეგ სამართალდამცავებს, ბუნებრივია, აღარ შეეძლოთ სიტუაციის ბოლომდე გაკონტროლება და მოხდა ის, რაც ვიხილეთ. ჩემი აზრით, ეს ყველაფერი თავიდან აცილებული იქნებოდა, თუ ორივე მხარე, განსაკუთრებით კი «ნაციონალური მოძრაობის» წარმომადგენლები, დაიცავდნენ წესებს, მაგრამ, როგორც ჩანს, ამ ადამიანებს არ ეყოთ პოლიტიკური პასუხისმგებლობა და რეალურად ისინი წავიდნენ პროვოკაციაზე. მე მესმის, რომ სამართალდამცავებს ყოველთვის მეტი უნდა მოსთხოვო, ამიტომ შენიშვნები, რაც მოვისმინეთ, თუნდაც იმასთან დაკავშირებით, რომ ძალოვანები ვერ მოქმედებდნენ მთლად ადეკვატურად, გასათვალისწინებელია; თუმცა, საბოლოო ჯამში, შინაგან საქმეთა მინისტრის ქმედება სწორი იყო. ის მივიდა შემთხვევის ადგილზე და განაცხადა, რომ ჩატარდებოდა გამოძიება. სწორედ ამის შემდეგ დაიწყო სიტუაციის დაწყნარება…
_ თქვენ თქვით, რომ ინციდენტი «ნაციონალური მოძრაობის» მიერ იყო პროვოცირებული. რა მიიღეს მათ ამით? ჩვენ ვნახეთ დასისხლიანებული ჩიორა თაქთაქიშვილი, ვნახეთ, როგორ მიაყენეს ფიზიკური და სიტყვიერი შეურაცხყოფა გიგი უგულავას, თენგიზ გუნავასა და სხვებს…
_ ჩემი აზრით, უმცირესობის მიზანს არ წარმოადგენს საზოგადოებაში რაიმე სიმპათიის მოპოვება, კარგად იციან, რომ ამის შანსი, ფაქტობრივად, არ აქვთ. ამიტომ ვფიქრობ, ამ ჯგუფის მთავარი ამოცანაა (და სააკაშვილი ამას თავის გამოსვლებში არც მალავს), რომ საქართველო წარმოაჩინონ, როგორც არასტაბილური ქვეყანა, რომელშიც ხდება პოლიტიკური ნიშნით ადამიანთა დაკავება, სადაც თურმე არ არსებობს ჯანსაღი ოპონირებისთვის შესაბამისი გარემო, სადაც ყველაფერს მართავს ერთი ადამიანი, ამ შემთხვევაში _ ბიძინა ივანიშვილი და ა. შ. ყველაფერი მარტივია, ამით ისინი ცდილობენ, დაარწმუნონ დასავლეთი, რომ ახალი ხელისუფლება არაა ტოლერანტული ოპონენტების მიმართ და ვერ იტანს განსხვავებულ აზრს, განსხვავებულ შეხედულებებს. ის, რომ სააკაშვილი არ მიდის იმავე საკონსტიტუციო ცვლილებებზე, სწორედ ამაზე მიუთითებს. ასე რომ, მოქმედების არსია გასაგები. რაც შეეხება კითხვას, რა მიიღეს პროვოკაციით, ვფიქრობ, მათ ვერ მიიღეს ის, რისი მიღებაც სურდათ, იმიტომ, რომ, მიუხედავად ყველაფრისა, მოვლენებს თვალყურს ადევნებდა ხალხი, ადევნებდა მთელი დიპლომატიური კორპუსი და ყველამ ყველაფერი კარგად დაინახა.
_ დასავლეთი რადგან ახსენეთ, ამ ფაქტს დასავლური პრესა ნეგატიურად გამოეხმაურა. მაგალითად, «ნიუ იორკ თაიმსი» წერდა, რომ კონფრონტაცია გამოიწვია ბიძინა ივანიშვილის კოალიციის გადაწყვეტილებამ, რომელმაც სააკაშვილს პარლამენტში მისვლის ნება არ დართო.
_ თქვენ ძალიან კარგად იცით, რომ ამ ძალადობის ავტორი არ ყოფილა ხელისუფლება. იქ იყვნენ ჩვეულებრივი, რიგითი მოქალაქეები, რომლებიც გაამწარა რეჟიმმა და ახლა, უბრალოდ, გამოჩნდა, რამხელა აგრესია დაგროვდა მათში. რაც შეეხება თქვენ მიერ ნახსენებ შეფასებას, იმის მიუხედავად, რომ ძალიან დიდ პატივს ვცემ დამოუკიდებელ მედიას, ვფიქრობ, რომ დასავლეთისთვის დღემდე არასწორად ხდება სიტუაციის ახსნა. ბიძინა ივანიშვილმა კი არ აუკრძალა სააკაშვილს პარლამეტში მისვლა, არამედ პარლამენტის უმრავლესობამ გადაწყვიტა, რომ მანამ, სანამ ის არ აღიარებს საკანონმდებლო ორგანოს ლეგიტიმაციას და არ განახორციელებს სტაბილურობისთვის აუცილებელ ცვლილებებს, მის მოსმენას აზრი არ აქვს. მე მგონი, ყველაფერი გასაგებია. რა თქმა უნდა, ჩვენ არ მოვუსმენთ პრეზიდენტს, რომელსაც დღეს, წინა პერიოდში განხორციელებული არადემოკრატიული ცვლილებების წყალობით, აქვს დიქტატორული უფლებები. მით უმეტეს, ჩემთვის ის, დიდი ხანია, ვადაგასულიც არის და ზოგადად მისი პრეზიდენტობის საკითხი დიდი კითხვის ნიშნის ქვეშ დგას.
_ ელჩები, დიპლომატიური კორპუსის წარმომადგენლები საკუთარი თვალით ხედავდნენ, რაც ხდებოდა. თქვენი აზრით, ეს არ არის საკმარისი დასავლეთის სრულად ინფორმირებისთვის? და რადგან პროვოკაციაზე ვსაუბრობდით, მომავალში რამდენად მოსალოდნელად მიგაჩნიათ უმცირესობის მხრიდან მსგავსი ქმედებები?
_ როგორც გითხარით, სააკაშვილის მიზანია საქართველოს დისკრედიტება, ვინაიდან მხოლოდ ამ გზით მიაჩნია მას შესაძლებლად დასავლეთის დარწმუნება იმაში, რომ მის ძალას, მის გუნდს ქვეყანაში ალტერნატივა არ ჰყავს. აქედან გამომდინარე, მსგავს პროვოკაციებს უმცირესობა, ცხადია, მომავალშიც გააგრძელებს, მაგრამ ჩვენ ამას ვუპასუხებთ კანონის პრინციპების დაცვით. რაც შეეხება დიპლომატიურ კორპუსს, მე არ მგონია, რომ ჩვენი და მათი შეფასება განსხვავდებოდეს. ჩვენც და, ბუნებრივია, ისინიც ვგმობთ ძალადობრივ მოქმედებას და არა მარტო ვგმობთ, არამედ გატარდა შესაბამისი ღონისძიებებიც. ახლა რამდენიც უნდა იძახოს «ნაციონალურმა მოძრაობამ», რომ თურმე მოხდა კოალიციის ლუსტრირება და თურმე დამნაშავეები გამოგვიშვია ციხიდან, რათა ამით მათ დავპირისპირებოდით, არ გამოუვათ ეს ოინები. ხელისუფლებამ აჩვენა, რომ მისთვის მთავარია კანონის უზენაესობა. ამიტომაც ჩატარდა გამოძიება, ამიტომაც აღიძრა საქმე და მიეცნენ პასუხისგებაში ის მოქალაქეები, რომლებმაც დაარღვიეს კანონი, თუმცა, კიდევ ვიმეორებ, ოპოზიციის ზოგიერთი ლიდერის მხრიდან აშკარად ადგილი ჰქონდა მიზანმიმართულ პროვოკაციას, რაც ჩანდა კადრებში და ეს დაინახა ყველამ. ჩემი აზრით, სააკაშვილმა დესტრუქციული ნაბიჯი გადადგა, როდესაც ჩათვალა, რომ შეიძლებოდა ანგარიში ბიბლიოთეკაში ჩაებარებინა, მაშინ, როცა იცოდა, რომ იქ უსაფრთხოების ზომების დაცვა არც თუ ისე იოლი იქნებოდა…
ესაუბრა ჯაბა ჟვანია
