კვირაზე მეტია, ლოპოტის ხეობაში შეიარაღებული რაზმის ლიკვიდაციის ამბავი განსჯის მთავარ თემად რჩება, უეროვნებო ტერორისტების თუ მოჯაჰედების 17-კაციან ახალწვეულთა რაზმის ლიკვიდაციაზეა ლაპარაკი. ოფიციოზის ინფორმაცია იმდენად წინააღმდეგობრივია, რომ, ჯერ ერთი, უნდობლობას იწვევს; მეორეც, ვარაუდების ნოყიერ ნიადაგს ქმნის. უშიშროების გენერალ–მაიორი ანზორ მაისურაძე ვერსიების სიმრავლეს ინფორმაციის სიმწირით ხსნის.
_ პირველი შეკითხვა, რომელიც ამ შემთხვევაში იბადება, ასეთია: იყო კი საზღვრის დარღვევა?
_ რაც უფრო მონდომებით მალავენ სინამდვილეს, მით უფრო ძლიერდება ეჭვი, ეს ხომ ცნობილია. არც ისაა ახალი, რომ, რაც უფრო მეტად მიგვანიშნებენ, რომ ასეთ გაუგებარ ვითარებაში სიმართლე არის ის, რასაც გვიმტკიცებენ, რაც უფრო დაჟინებულია საამისოდ მიმართული ქვეტექსტები, მით უფრო მალე ირკვევა, რომ სწორედ ესაა ყველაზე დიდი ტყუილი და სიცრუე.
საზღვრის დარღვევის ვერსიაც ამ კატეგორიისაა.
საკმარისია ასეთ შემთხვევაში ერთი მართალი დეტალის გამოჩენა, რომ უცებ დაიხატება შემთხვევის სრული სურათი თუ არა, კონტურები მაინც.
1 სექტემბერს გამჟღავნებული რეალობა _ დუისში გათხრილი ექვსი საფლავი, დაღუპულთა სახელები და გვარები, რომლებიც დაასახელეს პანკისელმა ქისტებმა, გლოვა, რომელიც დუისის ორ ოჯახში იყო, ბოლოს და ბოლოს, ორი დაღუპულის დაკრძალვა სწორედ ასეთი მართალი დეტალების რიგისაა.
_ ბატონო ანზორ, დივერსანტების მიერ საზღვრის დარღვევის ვერსია ეგებ განვიხილოთ?
_ ჩვენს საზოგადოებრიობას ოფიციოზი სწორედ ამ ვერსიას სთავაზობდა და ამ ფაქტში რუსული სპეცსამსახურების კვალის დანახვას მიგვანიშნებდა, რაც თეორიულად დასაშვებია.
_ პრაქტიკულად?
_ პრაქტიკულადაც, რა თქმა უნდა.
_ დაზვერვაში თქვენი მუშაობის პერიოდში ჩატარებულა ასეთი ოპერაციები?
_ ცხადია, ტარდებოდა, მაგრამ ისიც ცხადია, რომ არა საქართველო-დაღესტანის საზღვარზე.
_ დაასახელებთ რომელიმეს?
_ (ეცინება). თქვენ გგონიათ, რომ დაგისახელებთ? არა, რა თქმა უნდა!
_ აი, თქვენც არ გასცემთ ინფორმაციას…
_ მაგრამ არც დესანტის გადასხმაზე ვდებ თავს…
_ მიგაჩნიათ, რომ საქართველოს მხრიდან განხორციელებული «საჩვენებელი ოპერაცია» და შეიარაღებული ძალის დემონსტრაციულად მასობრივი შეყვანა ლოპოტის ხეობაში ღირდა ამ ფასად?
_ მოგეხსენებათ, «სხვა სხვისა ომში ბრძენია». ჩემგან ძნელი სათქმელია. მაგრამ მე, მაგალითად, ამ საქმის ხელმძღვანელი და წარმმართველი რომ ვყოფილიყავი, ყველაფერს ვიღონებდი იმისთვის, რომ საქართველოში გადმოსული ამ შეიარაღებული ჯგუფის წევრებს შორის მსხვერპლი რაც შეიძლება ნაკლები ან სულ არ ყოფილიყო. ჩვენს მხარეზე აღარაფერს ვამბობ!
ეს ყველაფერი ეხება მინიშნებულ ვერსიას, ანუ რუსეთის სპეცსამსახურების კვალს რეალობად თუ ვივარაუდებთ…
_ სხვა ვერსიაზე რას იტყვით? კერძოდ, რომ ეს ჯგუფი ჩვენი სპეცსამსახურების მიერ იყო მომზადებული საგანგებო დავალების შესასრულებლად?
_ თქვენი გაზეთის მკითხველები, ალბათ, მიაქცევდნენ ყურადღებას, რომ ელექტრონულ პრესაში, ეკრანზე გამოჩნდა სიუჟეტები, რომლებითაც მტკიცდებოდა, რომ საქართველოს ტყეებში დაფიქსირდა ისეთი ადგილები, რომლებსაც ძალოვანი სტრუქტურები დიდი მონდომებით იცავდნენ და ჟურნალისტებს კატეგორიულად უკრძალავდნენ «წითელი ზოლის» გადაკვეთას.
ძალიან მენიშნა ერთი ოფიცრის სიტყვები, რომელმაც ერთ-ერთ გადამღებ ჯგუფს ურჩია:
_ წადით, თორემ თქვენც პრობლემები შეგექმნებათ და ჩვენცო.
აშკარა ხდება, თუ რამდენად მკაცრია დაცვა, რაც განსაკუთრებულ გასაიდუმლოებას უნდა ნიშნავდეს.
ასეთი განსაკუთრებული დაცვა, ცხადია, ე.წ. ზონდერების ბანაკებს არ ექნებოდა, რასაც, სხვათა შორის, თქვენი კოლეგები ვარაუდობდნენ. უფრო საიდუმლო ბაზების თუ ბანაკების დაცვას ჰგავდა, თუმცა «ზონდერების» ვარიანტსაც ნუ გამოვრიცხავთ, ოღონდ მეორე პლანზე.
_ ე. ი. თქვენ მიმანიშნებთ, რომ შეიძლება ასეთ საიდუმლო ობიექტებზე ამზადებენ ამგვარ სპეცჯგუფებს?
_ არაფრის გამორიცხვა არ შეიძლება. თუ გახსოვთ, სოფელ ლაფანყურისა და მიმდებარე სოფლების მკვიდრი გლეხები კამერების წინ და ჟურნალისტებთან პირად საუბრებში ამბობდნენ, რომ იმ ჯგუფის წევრი ახალგაზრდები თავისუფლად დადიოდნენ მათ სამოსახლოში.
არ უნდა იყოს ეს მაინც და მაინც ფანტაზიის ნაყოფი…
მაგრამ ეს ვარიანტი მართალი თუ გამოდგა, სიტუაცია ძალიან დამძიმდება. იმდენად არაკაცური, ფლიდი, არაადამიანურია, რომ მიჭირს დაჯერება. მაგრამ საქმე, სამწუხაროდ, აქეთკენ მიდის. თუმცა, დარწმუნებული შეიძლება ვიყოთ, რომ ამას არავინ არასოდეს აღიარებს.
_ გამოვიდეთ ფაქტებიდან: აუცილებელი იყო ჯგუფის წევრების ლიკვიდაცია და, საერთოდ, შეიარაღებული დაპირისპირება?
_ რა უნდა გაკეთებულიყო, როგორი მოქმედება უნდა განხორციელებულიყო, მხოლოდ მაშინ შეიძლება თქვა, თუ იმ მომენტში ადგილზე იმყოფები, ყველა დეტალს რეალურ დროში ხედავ, ან როცა სრულ ინფორმაციას გაწვდიან. დიდი მიხვედრა არ სჭირდებოდა იმას, რომ დივერსანტების განადგურება მიზანშეწონილი არ იყო. ეს თერთმეტი მოკლული ახალგაზრდა (თუ მართლა იყო თერთმეტი) თერთმეტი ოჯახიდან ხომ იყო? ამ თერთმეტი ოჯახისთვის, მათი მრავალრიცხოვანი ნათესაობისთვის ეს ხომ უმძიმესი ტრაგედიაა? მუსლიმურ სამყაროში, ჩრდილოეთ კავკასიაში _ განსაკუთრებულად მძიმე. ამიტომ ურთიერთობის გამწვავება, შურისძიების განწყობილების შექმნა, მუქარა გამორიცხული არ არის. ჯიჰადი, «წმინდა ომი» ვაჰაბურ სივრცეში ასეთი «შემთხვევების» გამო არაიშვიათად დაწყებულა.
რეაქცია, რომელიც ამ ფაქტის კვალზე ვრცელდება პრესაში, მოწმობს, რომ ასეთი ვარაუდი სიმართლისგან შორს არ არის.
_ კიდევ ერთხელ ხომ არ დავუშვით საბედისწერო შეცდომა, კიდევ ერთხელ ხომ არ აღმოვჩნდით ჩვენსავე დაგებულ ხაფანგში, ან სხვის გადმოგდებულ ანკესს ხომ არ წამოვეგეთ?
_ დრო გვაჩვენებს… მაგრამ დღეს ფაქტია, რომ ის გაურკვეველი სიტუაცია, რომელიც ლოპოტის ოპერაციის გარშემო არსებობს ევროპაშიც, ამერიკაშიც, რუსეთშიც საქართველოს მიმართ ნეგატიური დამოკიდებულების საფუძველი ხდება.
_ გამორიცხავთ, რომ საქართველოში ატეხილი აჟიოტაჟი არჩევნების წინ მდგომარეობის დასაძაბად, ქვეყნის უსაფრთხოების სადარაჯოზე მყარად მდგარი ხელისუფლების იმიჯის შექმნას ემსახურება?
_ არ გამოვრიცხავ. ალბათობიდან გამომდინარე. მაგრამ შედეგი აბსოლუტურად საწინააღმდეგო მივიღეთ.
_ გავაგრძელოთ. აიყვანეს მძევლებად ხუთი ახალგაზრდა, რომლებიც ტყეში პურსა სჭამდნენ, ქეიფობდნენ. მაგრამ გამტაცებლებს არავითარი მოთხოვნა არავის წინაშე არ წამოუყენებიათ (!). პირიქით, კარგად გაუმასპინძლდნენ, დააფინანსეს კიდეც, ოღონდ საზღვრამდე მეგზურობა გაგვიწიეთო. შემდეგ _ კარგად იყავითო.
_ მე ასეთ კომენტარს გავაკეთებ. ესენი ტერორისტები ან დივერსანტები რომ ყოფილიყვნენ, დაუწერელი კანონიდან გამომდინარე, ყველა, ვინც გზაში გადაეყრებოდა, უნდა გაენადგურებინათ: ამბის მიმტანი, მოწმე არავინ უნდა დარჩეს.
_ მაგრამ ამათ კახელი ბიჭებისთვის ხელი არ უხლიათ.
_ იმიტომ, რომ არც ტერორისტები იყვნენ, არც დივერსანტები.
_ მაშ, რა ხდება?
_ ძალაუნებურად მიდიხარ იმ დასკვნამდე, რომ ეს იყო აბსურდის თეატრი, რომელიც ცუდად იყო დადგმული და უფრო უარესად შესრულებული.
გვარწმუნებენ, რომ საზღვრისკენ მიდიოდნენ, რომლამდეც 15-20 კილომეტრი თუ იყო…
_ საზღვარი რუსული კვალისთვის დასჭირდათ ამ პროვოკაციის ავტორებს?
_ ალბათ, ასეა. ლოგიკურად ასეა. მიდიოდნენ და გზა დაებნათო(?). ძნელი დასაჯერებელია.
ვთქვათ, ეს «ახალწვეული ტერორისტები», თუ რაც გინდათ, ის დავარქვათ, ისეთი მოუმზადებლები იყვნენ, რომ არც რუკის წაკითხვა იცოდნენ, არც თანამგზავრული გზამკვლევების გამოყენება (რომლებიც მათი ლიკვიდაციის ადგილის ამსახველ კადრებში ჩანდა), არც არავინ უნდა მოეკლათ საქართველოში, არც არაფერი აეფეთქებინათ, რისთვის მოაწყვეს ასეთი «რეიდი მტრის ზურგში»?
ამ შეკითხვაზე ზუსტ პასუხს დამგეგმავებისგან თუ მივიღებთ (თუმცა ეს გამორიცხულია), ამიტომ კვლავ ვარაუდი: საზღვართან მისულებს გაუხსნიდნენ ცეცხლს, დახოცავდნენ ხალხს, რაც საფუძველი გახდებოდა, ერთ მხარეს რომ ემტკიცებინა, საქართველოს ტერიტორიაზე ტერორისტები რუსეთიდან შემოაგზავნესო. მეორე მხარე საპირისპიროს დამტკიცებას შეეცდებოდა: საქართველოში ამზადებენ და რუსეთში გადმოისვრიან ტერორისტებსო.
ამის მსგავსი განცხადებები არ გსმენიათ?!
_ რა თქმა უნდა, კი… მაშასადამე, ახალი კონფლიქტის დაწყების საშიშროების წინაშე დავდგებოდით?
_ წინ რა დაუდგებოდა? თუმცა გამწვავების თავიდან აცილება დიპლომატიური არხებით შეიძლებოდა მოლაპარაკების საშუალებით, რაც მსოფლიო დიპლომატიურ პრაქტიკაში მიღებულია.
_ თუმცა საეჭვოა, ჩვენი მხარე ამაზე წასულიყო.
_ ვერ გეტყვით. მთავარი მაინც ის იქნებოდა, რომ მოწინააღმდეგის აგრესიულობის ფაქტი დაფიქსირებულიყო. რაც ურთიერთობის შემდგომი გამწვავებისთვის იქნებოდა საჭირო. მაგრამ ამ თემას ნუ გავყვებით, რადგან შეიძლება ჩვენც გზა დაგვებნეს (ეღიმება).
_ როგორც გვიყვებიან, «დივერსანტები» დათანხმდნენ, რომ «მძევლები» ქართველ მესაზღვრეებს ჩაენაცვლებინათ, შემდეგ _ პროფესიონალ სპეცრაზმელ ოფიცრებს, რომლებიც სწორედ ამგვარი ვითარების განმუხტვაში არიან სპეციალურად ნავარჯიშები. დათანხმდნენ, თავიანთი მოსაკლავი დანა უბეში რომ ჩაედოთ?
_ სხვა ვარიანტი ჩვენ არ გვაქვს, მაგრამ რამდენად რეალურია ეს კარგად მოყოლილი ამბავი, ესაა საეჭვო. ჩვენს ხალხს კარგად ახსოვს «ხურჩის ინციდენტი» ერთ-ერთი არჩევნების დროს, რომელიც ბლეფი აღმოჩნდა. ხელისუფლების მიერ გავრცელებული ვერსიებისადმი უნდობლობაც ამგვარი ფაქტებიდან მოდის. მძევლების გათავისუფლების მიზნით ჩანაცვლება ხდება ხოლმე, ეს ჩვეულებრივი პრაქტიკაა.
_ ჩაენაცვლნენ, გაათავისუფლეს.
_ მაგრამ არ ვიცით, მართლა ტერორისტები იყვნენ და მართლა მძევლებად ჰყავდათ აყვანილი ბიჭები თუ არა.
ერთი რამ ფაქტია, დაიხოცნენ ადამიანები ორივე მხრიდან. რამდენად აუცილებელი იყო ასეთი რამ სახელმწიფო ინტერესებიდან გამომდინარე?
გვეუბნებიან დანებებაზე უარი თქვეს და ჩვენი მხარე იძულებული იყო, გაეხსნა ცეცხლი.
სად იყვნენ ამ დროს «მძევლებს» ჩანაცვლებული სპეცრაზმელები?
არ ვიცით.
შეიძლებოდა თუ არა იმ ჯგუფის წევრების ალყაში მოქცევა და ბოლოს და ბოლოს დატყვევება?
არ ვიცით.
და კიდევ ბევრი კითხვა დარჩება უპასუხოდ. ამიტომ, ვარაუდები გასართობ თამაშად რომ არ ვაქციოთ, უმჯობესია, აქ შევჩერდეთ.
ესაუბრა
არმაზ სანებლიძე
სამწუხარო აბარაკადაბრა…..! არაკაცების მიერ დაგეგმილი!