ბოლო დროს განვითარებულ მნიშვნელოვან მოვლენებზე «საქართველო და მსოფლიოს» ესაუბრება მსახიობი გურამ ფირცხალავა.
_ ბატონო გურამ, ხელისუფლების შეცვლიდან ერთი წლის თავზე მოსახლეობაში უკმაყოფილება დღითიდღე იზრდება. საზოგადოების მთავარი მოთხოვნა, რომ სამართლიანობა აღდგენილიყო და დამნაშავეები დაესაჯათ, «ოცნების» სხვა დაპირებების მსგავსად, შეუსრულებელი დარჩა. თქვენ როგორ უყურებთ ამ ყველაფერს და რამდენად კმაყოფილი ხართ მმართველი გუნდის მოქმედებით?
_ მე მგონი, დღეს რაღაც შეფარული და მიკიბულ-მოკიბული ლაპარაკის დრო არაა, სათქმელი პირდაპირ უნდა ითქვას, _ ამ კოაბიტაციამ შემაძულა ამერიკაც და ევროპაც, რომელზეც ვლოცულობდი ახალგაზრდობაში; მაშინ ყველას გვეგონა, რომ იქ იყო ჭეშმარიტი დემოკრატიის სავანე, რომ ხალხი სამოთხეში ცხოვრობდა და პრობლემები არავის ჰქონდა. ის კი არა, ხმებიც იყო გავრცელებული, _ ტყუილი რა არის, არ იციან ამერიკელებმაო; სულ იქით ვიყურებოდით, იმედი გვქონდა, რომ ოდესმე ჩვენამდეც მოვიდოდა ეს «ბედნიერება». სამწუხაროდ, ჩვენი მოლოდინი აბსოლუტურად მცდარი აღმოჩნდა. რა დემოკრატია ან რის თავისუფლება?! თურმე წლების მანძილზე მითებში ვცხოვრობდით. რაც ახლა გვესმის, საერთოდ წარმოუდგენელია _ არც სამართალი გჭირდებათო, არც _ კანონი, მთავარი წინა ხელისუფლების მთავარ ოპოზიციურ ძალად შენარჩუნება და მასთან თანაცხოვრება ყოფილა.
_ გინდათ, თქვათ, რომ ამერიკასთან პარტნიორულმა ურთიერთობამ საქართველოზე უარყოფითად იმოქმედა?
_ საერთოდ, ზედმეტი და გადაჭარბებული არაფერი ვარგა, მათ შორის _ არც პარტნიორობა. თუმცა დღევანდელ ქართულ-ამერიკულ ურთიერთობას ნამდვილად ვერ დაარქმევ მეგობრულს. ეს არის წმინდა ვასალური დამოკიდებულება ერთი ქვეყნისა მეორისადმი, რასაც, ხშირ შემთხვევაში, ჩვენი ეროვნული ინტერესები ეწირება. რაც შეეხება კოაბიტაციას, 1 და 27 ოქტომბრის არჩევნებში ქართველმა ხალხმა დააფიქსირა საკუთარი ნება. ამან ცხადყო, რომ საზოგადოებისთვის ვიღაც მისაღებია, ვიღაც _ მიუღებელი. ახლა, თუკი ჩვენს არჩევანს პატივს სცემენ, უნდა მიიღონ ის რეალობა, რომელიც ოქტომბრის შემდეგ შეიქმნა, თუ არა და, გამოდის, რომ მათთვის საქართველო კი არაა მნიშვნელოვანი, როგორც სახელმწიფო, არამედ ამ ქვეყანაში არსებული ერთი პოლიტიკური პარტია და მისი ლიდერები. ამგვარი მიდგომით, პირდაპირ ვამბობ, დასავლეთი აქ ფეხს ვერ მოიკიდებს…
_ ფეხი მან უკვე მოიკიდა. დღეს ფაქტობრივად პროდასავლურობაა ყველაფერის განმსაზღვრელი.
_ სწორედ ამან დაღუპა ქვეყანა. მე არ ვამბობ, რომ დასავლეთისკენ არ უნდა გავიხედოთ, მაგრამ არ შეიძლება ერთმნიშვნელოვნად იძახო, მარტო ესაა კარგი და სხვა ყველაფერი ცუდი, ანტისახელმწიფოებრივიაო. ასეთი მიდგომა სააკაშვილის რეჟიმმა დაამკვიდრა და ახალმა ხელისუფლებამ ყველაფერი უნდა გააკეთოს იმისთვის, რომ ეს მავნე კლიშეები, სტერეოტიპები დაამსხვრიოს.
_ ეს შეიძლება, საგარეო პოლიტიკური ორიენტაციის შეცვლაში ჩაგვითვალონ.
_ ვინც რაშიც უნდა, იმაში ჩაგვითვალოს, ჩვენ ერთი რამ უნდა გავიგოთ, _ არავინ და არაფერი დგას ქვეყნის ინტერესებზე მაღლა. თუ ის დასავლეთი ისეთ რამეს გვთხოვს, რაც ამ ინტერესებს ეწინააღმდეგება, კუდის ქიცინი კი არ უნდა დავიწყოთ, სათქმელი პირდაპირ უნდა ვთქვათ. ვერც კოაბიტაციაში შევალ დამნაშავეებთან ვიღაცის ხათრით და ვერც უსამართლობაზე გავჩუმდები. ჩვენ იმისთვის არ ვიბრძოდით ცხრა წელი, რომ გარე ძალების გული მოგვეგო…
_ 27 ოქტომბრის საპრეზიდენტო არჩევნების შედეგი საზოგადოებაში დღემდე კამათს იწვევს, თუმცა ყველა თანხმდება იმაზე, რომ ამომრჩეველთა დაბალი აქტივობა ხელისუფლებისადმი მოსახლეობის იმედგაცრუებამ გამოიწვია. თქვენი აზრით, ერთი წლის განმავლობაში ხალხის უკმაყოფილებამ იმხელა მასშტაბებს მიაღწია, რომ ეს არჩევნებზე ასახულიყო?
_ ერთი წელი არ არის მცირე დრო პოლიტიკური პროცესებისთვის. მითუმეტეს, როცა მოლოდინი, ახალი ხელისუფლების მიმართ ესოდენ დიდია. უკმაყოფილება, რასაკვირველია, არსებობს და ვფიქრობ, ეს სავსებით ბუნებრივია. ან საიდან იქნება ხალხი კმაყოფილი, როდესაც, ერთის მხრივ, ამდენი დაზარალებულია, ამდენი უფლებაშელახული ადამიანი და მეორეს მხრივ დასჯილი, ფაქტობრივად, არავინაა. ყოველ შემთხვევაში, ჯერჯერობით სამართლიანობის აღდგენის კუთხით არ არის პრინციპული ნაბიჯები გადადგმული, რომელიც დაგვანახებდა პერსპექტივას. ზუსტად ამიტომ ჩაიქნია საზოგადოების დიდმა ნაწილმა ხელი არჩევნებზე, მაგრამ იმედი მაქვს, ხელისუფლება ამაზე დაფიქრდება.
_ ახლოვდება ვილნიუსის სამიტი. საუბარია იმაზე, რომ საქართველოს, პარაფირებისთვის, შესაძლოა, გარკვეული პირობები წაუყენონ. ამასთან დაკავშირებით საპრეზიდენტო არჩევნებამდე მცირე ხნით ადრე შვედეთისა და პოლონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრებმაც გააკეთეს მინიშნება: უკრაინის შეცდომა არ უნდა გაიმეოროთო. თქვენი აზრით, თუკი მათი მოთხოვნა იქნება «ნაცმოძრაობის» ლიდერების მიმართ სამართლებრივი დევნის შეწყვეტა, რა გადაწყვეტილება უნდა მიიღოს ხელისუფლებამ?
_ არც ასეთი ნატო მინდა, არც ევროპა და არც მასთან ასოცირება. თუ მათთვის მთავარია სააკაშვილი, ჰყავდეთ, ჩვენ ერთი ადამიანის კეთილდღეობას ვერ გადავაყოლებთ ქვეყანას.
_ მარგველაშვილი არჩევნებამდე ხაზგასმით ამბობდა, რომ კოაბიტაცია 27 ოქტომბერს დასრულებოდა. თქვენ როგორ ფიქრობთ, დასრულდა უკვე?
_ პირველ რიგში, ყველამ უნდა მივულოცოთ ერთმანეთს, რომ სააკაშვილის ცხრაწლიანი ბოგინი დასრულდა. ეს მართლაც დიდი მიღწევაა, მაგრამ პირადად ჩემთვის კოაბიტაცია ამით არ მთავრდება. ყველამ ვიცით, რა იყო ხალხის მთავარი მოთხოვნა ამ წლების მანძილზე და ახლა პრეზიდენტს არ უნდა დაავიწყდეს ხალხისთვის მიცემული სიტყვა… მხოლოდ ასე შეინარჩუნებს ის ნდობას, თუ არა და დაკარგავს ყველაფერს და აბსოლუტურად განიძარცვება პოლიტიკურად. მერე ეს განძარცვული პოლიტიკოსები როგორ ამთავრებენ, კარგად ვიცით…
_ სააკაშვილის მაგალითი თუ გაქვთ მხედველობაში, ის არსად მიდის. მართალია, განაცხადა, ცოტა ხნით აქტიურ პოლიტიკას შევეშვებიო, მაგრამ სამაგიეროდ პარლამენტში ჰყავს 40-პროცენტიანი უმცირესობა.
_ არამარტო პარლამენტში ჰყავს უმცირესობა, მის კანდიდატს საპრეზიდენტო არჩევნებშიც სერიოზული მხარდაჭერა ჰქონდა. მე არ ვიცი, ამის მიზეზი რა იყო, მაგრამ მიმაჩნია, რომ ეს არის ჩვენი სირცხვილი. «ნაცმოძრაობა» რომ მეორე ადგილზე გავა და თან ასეთი მაღალი პროცენტით, ამას სხვა არაფერი ჰქვია, თუ არა თავზე ლაფის დასხმა.
_ კოალიციაში გარკვეული პოლიტიკური სუბიექტები მისი, როგორც დანაშაულებრივი ორგანიზაციის, სამართლებრივ დონეზე აკრძალვის მოთხოვნით გამოვიდნენ. როგორ ფიქრობთ, რამდენად რეალურია ეს ყველაფერი?
_ არათუ რეალური, ეს აუცილებელია. ჩვენ თუ სამართლებრივი სახელმწიფო გვინდა, მაინც მოგვიწევს ამაზე ფიქრი. არ შეიძლება დამნაშავეები, კრიმინალები ქვეყნის მართვაში მონაწილეობდნენ. ასე, უბრალოდ, პერსპექტივა ვერ გვექნება; დღეს კი ისეთი განცდა მაქვს, რომ რეჟიმი ჯერ კიდევ არ არის ბოლომდე მოცილებული. ხელისუფლებას სერიოზულად აქვს ამაზე საფიქრალი…
_ სააკაშვილი ახალი პრეზიდენტის ინაუგურაციაზე არ მივიდა, არც საპარლამენტო უმცირესობა დაესწრო ღონისძიებას. რას ნიშნავდა ეს და საერთოდ, რამდენად ადეკვატურად მიგაჩნიათ მათი მხრიდან მსგავსი საქციელი?
_ ვფიქრობ, თვითონ ხელისუფლება არ მოიქცა ბოლომდე სწორად, რომ ამხელა პატივი დასდო დამნაშავეთა პარტიას და მთავარი ოპოზიციური ძალის სტატუსით მიიწვია. ჩემი აზრით, იქ სააკაშვილის ადგილი არ იყო და მისი მისვლა სრულიად საქართველოსთვის იქნებოდა შეურაცხყოფა.
_ საერთოდ გაუგებარია, რა კრიტერიუმებით შეარჩიეს ინაუგურაციაზე დამსწრე სტუმრები. ამან არასაპარლამენტო ოპოზიციის უკმაყოფილებაც გამოიწვია.
_ კრიტერიუმებზე ნამდვილად ვერაფერს ვიტყვი, მაგრამ «ნაცმოძრაობა» რომ იქ არ უნდა ყოფილიყო მიწვეული, როგორც მთავარი ოპოზიცია, ამაში, ალბათ, ყველა დამეთანხმება. საერთოდ, მე თუ მკითხავთ, ამ ღონისძიებას, უპირველესად, უნდა დასწრებოდნენ ის ადამიანები, რომლებმაც უშუალოდ საკუთარ თავზე გამოსცადეს ცხრაწლიანი რეჟიმის სიმძიმე, მაგალითად, ქუჩაში დახოცილი ბიჭების მშობლები, მათი ნათესავები და ოჯახის წევრები. ზუსტად მათთვის ბოდიშის მოხდით უნდა დაეწყო ახალ პრეზიდენტს ფიცის შემდეგ სიტყვის წარმოთქმა.
_ წინასაარჩევნო პერიოდში ბიძინა ივანიშვილმა და არჩილ კბილაშვილმა რამდენიმეჯერ ახსენეს სააკაშვილის მიმართ სამართლებრივი დევნის შესაძლო დაწყება. როგორ ფიქრობთ, რამდენად შესაძლებელია ეს?
_ ყველა უბედურება, რომელიც კი ამ ცხრა წლის მანძილზე ხდებოდა, სააკაშვილის მოფიქრებული იყო. ამიტომ, თუ ვინმეს პასუხისმგებლობაზე ვსაუბრობთ, პირველ რიგში, რა თქმა უნდა, სააკაშვილის. ახლა გააკეთებს ხელისუფლება ამას თუ არ ან ვერ გააკეთებს საერთოდ, სხვა საკითხია, მაგრამ დანაშაული აშკარად სახეზეა. ამ კაცს თვითონვე აქვს აღიარებული სატელევიზიო გამოსვლებში, რომ კანონი დაარღვია და, სხვა თუ არაფერი, ამის ნათელ მაგალითად აფრასიძეების ოჯახის ამოწყვეტაზე გაკეთებული განცხადებაც კმარა.
_ ფიქრობთ, რომ ეს მტკიცებულებად გამოდგება?
_ სავსებით რეალურია, თუმცა არ ვამბობ, რომ მხოლოდ ამის საფუძველზე შეიძლება მისი გასამართლება. აქ საკითხი ბევრად უფრო რთულად დგას, ამიტომ მთლიანად საზოგადოებამ უნდა მოითხოვოს დამნაშავეების დასჯა. ხალხმა არ უნდა აპატიოს არავის კანონის დარღვევა, ვინც უნდა იდგეს ამ შემთხვევაში დამრღვევის უკან…
_ ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნებზე რას ფიქრობთ? რამდენად გაქვთ იმედი, რომ ის ჩატარდება?
_ ჩემი აზრით, ხალხი კონსტიტუციურ ვადამდე ვერ მოითმენს «ნაცმოძრაობის» ბოგინს პარლამენტში და იქნება ვადამდელი არჩევნები.
_ გასაგებია, მაგრამ მარგველაშვილი ჯერ კიდევ 27 ოქტომბრამდე ამბობდა, ჩემი გამარჯვების შემთხვევაში ვადამდელი არჩევნები არ იქნებაო.
_ ასეთი რიტორიკით ბატონი მარგველაშვილი დაკარგავს ხალხის პატივისცემას და ძალიან მალე საზოგადოებას მისდამი გაუჩნდება ისეთივე დამოკიდებულება, როგორიც ჰქონდა წინა ხელისუფლების მიმართ. პრეზიდენტი იქნება ეს თუ რომელიმე სხვა თანამდებობის პირი, ყველა უნდა დაემორჩილოს მოსახლეობის ნებას, წინააღმდეგ შემთხვევაში, დაიწყება რღვევა და მათ გაუჭირდებათ ძალაუფლების შენარჩუნება.
_ საპროტესტო გამოსვლების შესაძლებლობას რამდენად უშვებთ?
_ ახლო პერსპექტივაში ეს, ალბათ, ნაკლებადაა შესაძლებელი, მაგრამ ვიმეორებ: ხალხი მოლოდინის რეჟიმშია. ჯერ კიდევ სჯერათ ადამიანებს, რომ მომავალში რაღაც ცვლილებები იქნება, თორემ მერწმუნეთ, საზოგადოება აღარ გაჩუმდება. ყოველ შემთხვევაში, მე არ ვურჩევ ხელისუფლებას მოსახლეობის ნებისყოფის გამოცდას. ამას არც მათთვის მოჰყვება სიკეთე და მით უფრო _ ქვეყნისთვის. უბრალოდ, აქ რაღაც სხვა საკითხებზე არ უნდა მოხდეს ყურადღების გადატანა, რის მცდელობაც იკვეთება, და მთავარი პრობლემა უნდა გადაიჭრას _ რეჟიმი უნდა გასამართლდეს. დანარჩენზე მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება ვისაუბროთ…
ესაუბრა ჯაბა ჟვანია
