მედიაკავშირ «ობიექტივის» ხელმძღვანელს _ ირმა ინაშვილს ესაუბრება საქართველოს პრემიერ–მინისტრი ბიძინა ივანიშვილი.
_ ბატონო ბიძინა, გილოცავთ შობა–ახალ წელს და გისურვებთ წარმატებებს, რომელიც დაკავშირებულია ჩვენი ქვეყნის მომავალთან. ნებისმიერი ჩვენი მოქალაქის აზრს გამოვხატავ, რომ მართლაც შვებით ამოვისუნთქეთ, რაც თქვენი პოლიტიკური ძალა, «ქართული ოცნება», მოვიდა ხელისუფლებაში, თუმცა სირთულეები წინ არის და ამ ნაწილზე გავამახვილოთ ყურადღება. საკონსტიტუციო ცვლილებებს, რომლებიც ცოტა ხნის წინ ახსენეთ, პარლამენტში უმრავლესობა სჭირდება. თქვენ მუშაობთ «ნაციონალური მოძრაობის» დეპუტაციასთან, რომლის ნაწილიც მხარს გიჭერთ. ეყოლება თუ არა ბიძინა ივანიშვილს საკონსტიტუციო მუდმივი უმრავლესობა პარლამენტში?
_ საკითხები, რომლებიც ახლა განიხილება და ყველაზე აქტუალურია, საკონსტიტუციო ცვლილებებია, რომლებიც პრეზიდენტს დიქტატორულ უფლებებს ჩამოართმევს, მაგრამ ამავე დროს ანიჭებს განუსაზღვრელ და შეუზღუდავ უფლებებს, როცა სურვილი ექნება, დაითხოვოს მთავრობა ან პარლამენტი, თუ იგი არ მოსწონს. ასეთი მუხლი არც ერთი დემოკრატიული ქვეყნის კონსტიტუციაში არ დევს, მაგრამ რამდენადაც სააკაშვილი ბოლო პრეზიდენტია ამ უფლებებით, უმრავლესობამ თავს უფლება მივეცით და გამონაკლისი დავუშვით. ჩვენ მზად ვართ, როცა ექნება ამის სურვილი, ეს უფლება გამოიყენოს, მაგრამ ვუხსნით დიქტატორულ უფლებებს. ეს არის პრინციპული საკითხი და საპარლამენტო უმცირესობის წევრებიც ვერ გაბედავენ, რომ ამის წინააღმდეგ წავიდნენ, რადგან ამ ფაქტით მომავალს გაინადგურებენ. მათ ვაძლევთ საკონსტიტუციო განუსაზღვრელ უფლებებს, როგორც დემოკრატიულ ქვეყანას შეეფერება, და იმ სიმახინჯეს, რომელიც დიქტატორულ რეჟიმზეა აგებული, ვაუქმებთ. ამ საკითხთან დაკავშირებით ჩვენ არანაირი მუშაობა არ გვაქვს დაგეგმილი და არც ვაპირებთ. კარგი იქნება, თუ ამ ინიციატივას ჟურნალისტები გამოიჩენთ და გახსნილად შეეკითხებით მათ, რა არ მოსწონთ ჩვენს შეთავაზებაში. თუმცა პირველი რეაქცია არ იყო უარყოფითი, რადგან განსახილველად ამ ცვლილებას 104 დეპუტატმა მოაწერა ხელი, ჩვენ კი 100 ხმა გვჭირდება. ისეთი განცდა მაქვს, რომ ვერავინ წავა წინააღმდეგი, რადგან იგი დემოკრატიული კანონია, რომლითაც პრეზიდენტს უფლებებს ვუზრდით, მაგრამ სიმახინჯეებს ვაცლით. რაც შეეხება სხვა კონსტიტუციურ ცვლილებებს, ძალიან ბევრი ცვლილებაა გასატარებელი: საარჩევნო კოდექსთან, შრომის კოდექსთან, სასამართლოსთან დაკავშირებით და ვიმედოვნებ, რომ არც აქ გვექნება საკონსტიტუციო უმრავლესობის მიღების პრობლემები. ეს მთელი საზოგადოებისთვის გასაგებად იქნება წარმოდგენილი და იგი ქვეყნის მომავალსა და სტრატეგიაზე იქნება დაფუძნებული.
_ ანუ თქვენ «ნაციონალური მოძრაობის» დეპუტატებს აძლევთ თავისუფლებას, გააკეთონ არჩევანი?
_ ამ კანონცვლილებით ჩვენ «ნაციონალური მოძრაობის» დეპუტატებს ვათავისუფლებთ იმ დიდი გავლენისგან, რომელიც სააკაშვილს ჰქონდა ჩადებული კონსტიტუციაში; ძალიან ბევრმა თავად მიიღო ამ სისტემის აგებაში მონაწილეობა და თავად გახდა ამ სისტემის ტყვე. უმცირესობის აბსოლუტურმა უმრავლესობამ შვებით ამოისუნთქა ამგვარი კანონცვლილების შეტანით. თუ სააკაშვილი ამ ფაქტს გააცნობიერებს, ყველაზე დიდი შეღავათი მისთვის გაკეთდა.
_ საზოგადოებაში გაჩნდა შეხედულება, რომ თითქოს ახალი მთავრობა სრულფასოვნად ვერ ახერხებს დასავლეთის ინფორმირებას, თუ რა დანაშაულები აქვს ჩადენილი სააკაშვილის რეჟიმს. როგორ ფიქრობთ, ეს არის გამოუცდელობის ბრალი ან არასათანადოდ მუშაობენ კონკრეტული პასუხისმგებელი პირები დასავლეთთან თუ ეს კეთდება შეგნებულად, რათა თქვენ მოგეცეთ პოლიტიკური ამნისტიის გამოცხადების საფუძველი?
_ ჩვენი მეგობარი საზღვარგარეთის ქვეყნების ინფორმირებას რაც შეეხება, ძალიან ცოტა დროს ვხარჯავთ ამისთვის, რადგან უფრო პრინციპული სხვა თემებია ჩემთვის. მეორე მიზეზი ის არის, რომ ჩვენ არ გვაქვს სისტემა. «ნაციონალური მოძრაობა» ცხრა წლის განმავლობაში აგებდა ამ სისტემას და ამაში ხარჯავდნენ დროის უმეტეს ნაწილს. ძირითადად, ეს პიარი სიცრუეზე იყო აგებული, ამ ქმედებამ არც მათ მოუტანა სარგებელი და არც ჩვენს ქვეყანას. თვითონ კარგად აწვდიან საპირისპირო ინფორმაციას. გუშინ სამი თათბირი მქონდა ამ თემასთან დაკავშირებით, განსხვავებული აზრები მოვისმინე და უმცირესობაშიც აღმოვჩნდი. ვერც ერთმა ჯგუფმა ვერ დამარწმუნა, რომ ჩვენ რაღაც სისტემები უნდა ავაგოთ იმისთვის, რომ უცხოეთი დავარწმუნოთ ჩვენს სიკარგეში. საელჩოებმა უნდა იმუშაონ ძირითადად და იმ მინიმუმი ინფორმაციის გაჟღერებაც მათით უნდა მოხდეს. ბევრს ჰგონია, რომ საჭიროა, მძლავრი ლობისტები ვიქირაოთ და ჩვენი ყოველდღიური საქმიანობა მოვახსენოთ სენატორებს. დღესაც მიმაჩნია, რომ ჩვენ საკუთარი ქმედებით უნდა ვაჩვენოთ წარმატებები და არა იმ ფორმით, რომელიც აქამდე არსებობდა, როდესაც ერთს აკეთებდნენ და მეორის მტკიცებულებები გაჰქონდათ გარეთ, რითაც თითქოსდა ქვეყანას იმიჯს უქმნიდნენ. მე ამგვარი იმიჯი არ მჭირდება, თუ ჩვენ ავაშენებთ კარგ ქვეყანას, რაზეც თავად საუბრობენ, მაშინ ამ ფაქტების დანახვა არ იქნება რთული.
_ რა კატეგორიას ეხება პოლიტიკური ამნისტირება. იქნება თუ არა შემუშავებული პრინციპები, რადგან აქაც არის გრადაცია. საზოგადოებაში არის მოთხოვნა, რომ დაისაჯონ ამ ბოროტი რეჟიმის შემქმნელები, ორგანიზატორები, კონკრეტული დანაშაულებების ჩამდენები, მაგრამ ჩვენ ვერ მოგიწოდებთ, რომ 50 ათასი ადამიანი დავაპატიმროთ. როგორ აპირებს დღევანდელი მთავრობა ამ ამნისტიის გამოცხადებას და რა კრიტერიუმები იქნება მთავარი?
_ ძალიან რთული შეკითხვაა, რადგან ეს საკითხი ბოლომდე გააზრებული არ მაქვს და არც ვცდილობ, გავიაზრო, რამდენადაც ამას სჭირდება სპეციალისტები, მათ უნდა ჩამოაყალიბონ სტრუქტურა და შემდგომ მეც მივიღებ მონაწილეობას. დიდი ომი, რასაც ჩვენ ომს ვარქმევდით და არა ოპონირებას, ეს ეტაპი დასრულდა და ამის შემდგომ ჩვენ მორალურად ვალდებულნიც ვართ, რომ ვიფიქროთ იმ ადამიანებზე, რომლებმაც მარცხი განიცადეს და პატიება შევძლოთ. მაგრამ ამას უნდა ჰქონდეს აბსოლუტურად გამჭვირვალე ფორმა და იმ ამნისტიის ფორმირებაში, რომელიც განსახილველად პარლამენტს წარედგინება, საზოგადოებამ აქტიური მონაწილეობა უნდა მიიღოს. ის პირები, ვინც მონაწილეობდნენ ამ დანაშაულებრივი სისტემის აგებაში, თავად გახდნენ მისი მსხვერპლნი.
_ დღეს არავინ არ არის დაპატიმრებული და საზოგადოებას ბუნებრივად უჩნდება კითხვა: რატომ ვერ უმტკიცებთ ამ ადამიანებს, რომ დანაშაული აქვთ ჩადენილი?
_ რაღაც ნაწილს უკვე პასუხი მოეთხოვა, ნაწილის გამოძიება მიდის. პოლიტიკური განცხადებების შემდგომ, მე შეხვედრა მქონდა ძალოვან მინისტრებთან და ვურჩიე, რომ მოიქცნენ ისე, როგორც კანონი ავალებთ, არ იჩქარონ, მაქსიმალურად კარგად გამოიკვლიონ და პარალელურ რეჟიმში უნდა დაველოდოთ, როგორი შეიძლება იყოს ამნისტია. ჩვენ უნდა მოვახერხოთ, რომ იმ ხალხის დიდი რაოდენობა, რომლებიც ამ სისტემის მსხვერპლნი არიან, გავათავისუფლოთ და ისინი სრულფასოვან მოქალაქეებად დარჩნენ ჩვენს საზოგადოებაში, რომელთაც შეეძლებათ საკუთარი ცხოვრების აგება და განვითარება.
თუ განცხადება შევა კომიტეტში და ვინმეზე საჩივარია, ეს საქმე ვერ გაჩერდება, მიუხედავად ამნისტიისა, მაგრამ ამნისტიამ უნდა დაასწროს და სისხლის სამართლის დევნა უნდა შეწყდეს. თუ რაიმე ფინანსური დარღვევა აქვთ, თანხა უნდა დააბრუნონ, მაგრამ არ უნდა მოხდეს მათი დასჯა. პატიების ფორმები ჩამოყალიბდება, მაგრამ მკვლელობები და მძიმე დანაშაულები ვერ დაექვემდებარება ამნისტიას, მაგრამ დანარჩენი დიდი მასა დაექვემდებარება ამ პატიებას. ჩემი მიზანია, რომ ის ისტერია, რომელიც არჩევნებამდე და არჩევნების შემდგომ გრძელდება საზოგადოებაში, დაბალანსდეს და უნდა დავიწყოთ ჩვენი ქვეყნის აღმშენებლობა. უნდა მოვახერხოთ ყველაზე დიდი პრობლემის მოგვარება, სამუშაო ადგილების შექმნა, რომ თითოეულ ოჯახს ღირსეულად ცხოვრების საშუალება შეექმნას.
_ ჩემთვის, როგორც ჟურნალისტისთვის და მოქალაქისთვის, აბსოლუტურად გასაგებია და მისაღებია თქვენი ახსნა, მაგრამ საზოგადოების გარკვეულ წრეებში იმაზეც მსჯელობენ, რომ შეიძლება ეს იყოს შეთქმულება. თითქოს ბიძინა ივანიშვილი პატიობს «ნაციონალურ მოძრაობას», დასავლეთის თვალში მშვიდობიანი სიტუაცია იხატება და დამნაშავეებიც არ ისჯებიან. შეეხება თუ არა პოლიტიკური ამნისტია სააკაშვილს, მერაბიშვილს, ადეიშვილს _ ამ ოდიოზურ პოლიტიკურ სახეებს?
_ საზოგადოებამ არავითარ შეთქმულებაზე არ უნდა იფიქროს, მე არასდროს ვიკადრებ, რომ საზოგადოების ზურგს უკან ვინმეს რამეზე მოველაპარაკო. მიუხედავად ამერიკის შეერთებული შტატების პოლიტიკოსების თუ ევროპელების დიდი სურვილისა და ძალისხმევისა, თქვენ ნახეთ, რომ მე და ჩემს გუნდს პრინციპული პოზიცია გვეჭირა და ჩვენ ერთი ნაბიჯითაც არ დაგვიხევია უკან და ეს ახალი სიტყვა «კოაბიტაცია», რა კუთხითაც მათ გააჩნდათ სურვილი, ჩვენთვის იყო მიუღებელი.
_ მძიმე იყო ეს ზეწოლა თქვენზე?
_ საკმაოდ ბევრ დროს და ემოციებს ვხარჯავდი, მაგრამ ეს იყო აუცილებელი. ჩვენ მოვახერხეთ და არც ერთი ნაბიჯით უკან არ დავიხიეთ. ჩვენ დავიცავით სამართალი და გავაგრძელეთ ისე, როგორც შევპირდით საქართველოს მოსახლეობას. ჩემი განმარტებების შემდგომ, რომ ამ ტიპის კოაბიტაცია ჩვენ არ მოვისურვეთ, ყოფილმა ხელისუფლებამ მოახერხა თავის აგებული კავშირებით და პიარით გააკეთეს, რითაც გვემუქრებოდნენ, მაგრამ მეორე რაუნდი კიდევ დარჩათ. საგარეო პრესა და პოლიტიკოსებიც საკმაოდ დაგვიპირისპირეს, მაგრამ აბსოლუტურად გააზრებულად ვმოქმედებდით და გადავიტანეთ ეს ეტაპიც. მეორე ეტაპზე, რაც ჩადებული ჰქონდა კონსტიტუციაში, რაც არადემოკრატიულს ხდიდა ჩვენს კონსტიტუციას, რომ ერთ კაცს შეიძლება ჰქონდეს ყველაფრის უფლება და არჩევნები არაფერ შუაშია, ამ ფაქტის დევალვაციაც მოვახდინეთ. რაც შეეხება გვარებს, რაც თქვენ დაასახელეთ, შეეხება თუ არა მათ ამნისტია, მოვლენებს წინ ნუ გავუსწრებთ. ჩვენი ყველა ნაბიჯი იქნება გამჭვირვალე და საზოგადოებისთვის გასაგები. საზოგადოებიდან მიღებული რეაქციები იქნება გადამწყვეტი. არ არსებობს, რომ მე ზურგს უკან ვინმეს რაიმეზე მოველაპარაკო. არსებობს კონსტიტუცია, პარლამენტი, პრეზიდენტი და გახსნილად, საზოგადოებასთან ერთად უნდა მოვახდინოთ ურთიერთობების დარეგულირება.
_ პრეტენზიებია კონკრეტული თანამდებობების პირების მისამართით. სხვადასხვა თანამდებობაზე დაინიშნენ ის პიროვნებები, რომლებიც უახლოეს წარსულში აწამებდნენ, აპატიმრებდნენ, უდანაშაულო პირებს ნარკოტიკს უდებდნენ. თქვენ, პრემიერი აკონტროლებთ თუ არა ამ საკადრო პოლიტიკას?
_ ვუპასუხებ თქვენს შეკითხვას და პარალელურად ვუპასუხებ თქვენ მიერ ღიად დასმულ კითხვასაც, როდესაც ეჭვი გამოთქვით, რომ გია ხუხაშვილს გადავეცი თანამდებობა და იგი მართავს საქართველოს. მოდით, თქვენ მიერ დასმულ ძველ, მძიმე კითხვებსაც ვუპასუხოთ, რადგან კითხვები საზოგადოებისთვის უპასუხოდ დარჩა, ამიტომაც დიდი სურვილი მქონდა თქვენთან შეხვედრის. მე თქვენ ძალიან დიდ პატივს გცემთ, მაგრამ გარკვეულწილად თქვენ მე არ მიცნობთ. გია ხუხაშვილი და ყველა დანარჩენი გუნდის წევრი მე გავიცანი ერთი წლის წინ. პოლიტიკაში შემოსვლამდე რაღაც წარმატებები მქონდა, რომელიც შევძელი მათ გარეშე გამეკეთებინა. ძალიან ძნელია ჩემი მართვა. ჩემს მრჩეველებს აზრს ვეკითხები, მაგრამ მეც მაქვს რაღაცის საშუალება.
სანამ მე მოვიდოდი საქართველოს პოლიტიკაში, ეს ხალხი მანამდე არსებობდა და აქტიური პოლიტიკოსები იყვნენ. ერთი წლის წინ არც პოზიციას და არც ოპოზიციას, არც ამერიკას და ევროპას არ სჯეროდა, რომ ამ რეჟიმის შეცვლა შეიძლებოდა. ჩემს მოსვლამდე სიტუაცია იყო საერთოდ მკვდარი, როგორ წარმოგიდგენიათ, მე მოვედი ამ ხალხის დახმარებით და სიტუაცია დავალაგე. თუ მე ამდენი მოვახერხე და ეს ხალხი შევადუღაბე, წინააღმდეგობები დავძლიე, რაღაც მე შემძლებია და ამ ფაქტორს კარგავენ. მე არაფრის მტკიცება არ მჭირდება, მაგრამ მე არ ვარ ისეთი მარტივი, რომ ვინმემ მმართოს. თუმცა პოლიტიკაში მოსვლის პირველი დღიდან სულ იყო ინტრიგები. ჩვენი ბევრი პოლიტიკოსი დასვრილი იყო და ამ ინტრიგების გავლენის ქვეშ ექცეოდა. არ დაგიმალავთ და დღესაც არიან გუნდში ასეთი პიროვნებები, მაგრამ ვერც ერთ შემთხვევაში შეცდომაში ვერ შემიყვანეს. ჩემი გუნდის წევრებზე დიდი ინფორმაციები შემოდიოდა, ძალიან დამაჯერებელი, რომ ის იყო მოღალატე, მართავდა ჯგუფებს, ივანიშვილს, მაგრამ ვერც ერთ შემთხვევაში შეცდომაში ვერ შემიყვანეს, ყველას იქეთ ვაბალანსებდი და ვერც ერთი გუნდის წევრი ვერ დამაკარგვინეს ამ ინტრიგებით. მოდელი, თითოეულ პიროვნებაზე კარგად მაქვს ჩამოყალიბებული, ამას ძალიან კარგად ვაბალანსებდი და ეს იყო შედეგი იმის, რომ გუნდიდან არც ერთი ადამიანი არ დამიკარგავს. ყველა მათგანს შესატყვისი მიმართულებები მივეცით და საკადრო პოლიტიკაც ამით განიმარტება.
კრიტიკა ნორმალურია და უნდა არსებობდეს, მაგრამ, ჩემდა სამწუხაროდ, ჟურნალისტებიც ვერ ახერხებენ კონსტრუქციულ კრიტიკას. იმ რეალობიდან, რაც საქართველოში არსებობდა, ვფიქრობ, რომ რეალური გუნდი მოვიყვანეთ, კარგი საკადრო პოლიტიკა გავატარეთ, კარგი მთავრობა და კარგი პარლამენტია. ჩვენც გვაქვს პრობლემები, არ არის იდეალური მთავრობა, არ გვაქვს იდეალური პარლამენტი, არც ჟურნალისტიკაა იდეალური საქართველოში, სამოქალაქო სექტორიც სუსტია, მაგრამ არსებული რეალობიდან, მე ვთვლი, რომ ჩვენ სერიოზული შეცდომა არ დაგვიშვია. მცირე შეცდომების გამოსწორებას ვცდილობთ და გამოვასწორეთ ბევრი, მაგრამ მთავრობის ან პარლამენტის დონეზე სერიოზული საკადრო შეცდომა არ ყოფილა. საზოგადოება ასე ვითარდება კითხვა–პასუხის რეჟიმში. ჩვენს გუნდში ყველას აქვს თავისი ფუნქცია. მე ყველა მათგანს აბსოლუტურ თავისუფლებას ვაძლევ, მინიმალურად ვერევი, თუ ვხედავ, რომ ძალიან უჭირს, ვაძლევ დროს, მაგრამ ყველამ კარგად გააცნობიერა, რომ მოთხოვნაც ვიცი.
რაც შეეხება გია ხუხაშვილს, იგი ჩვენი გუნდის წევრი იყო. არჩევნების პროცესში გვეხმარებოდა. გია «საქართველოს განვითარების ინსტიტუტის» ხელმძღვანელია, რომელსაც მე დასაწყისშივე გრანტი გამოვუყავი, გარდა იმისა, რომ იგი საკმაოდ ნიჭიერია, კრეატიული პიროვნებაა და კარგი პოლიტიკური გამოცდილებაც აქვს. გიას სურვილი იყო ინსტიტუტის დირექტორობა და არ სურს იქიდან წამოსვლა. იგი ოდესღაც იყო «რკინიგზის» დირექტორი. ძალიან წესიერი პიროვნებაა. მას აქვს კარგი გამოცდილება, როდესაც «სოკარში» პიარკამპანიას ეწეოდა. კარგად იცის ტრანზიტების თემა და შესაბამისად, აზერბაიჯანთან, «სოკართან» და ტრანზიტებთან დაკავშირებით კონსულტაციებს ხშირად ვღებულობ მისგან.
საზოგადოებას მინდა განვუმარტო, რომ მოერიდონ ჩვენი მეზობელი, სტრატეგიული და მეგობარი სახელმწიფოს, აზერბაიჯანის, კრიტიკას და მისი მართვის პრინციპებს. ძალიან ეფექტურად ვითარდება ეს სახელმწიფო და ძალიან ეფექტური სახელმწიფო სტრუქტურები აქვს მას. ხშირად პრესაში ისმის, რომ კორუფციაა იქ. ჩვენ მივხედოთ ჩვენს კორუფციას. ჩვენ არ გვაქვს ისეთი სახელმწიფო და დემოკრატია აგებული, რომ სხვა სახელმწიფოს კრიტიკას გადავყვეთ.
ტრანზიტებს, ბიზნესსა და ბიზნესის კონტროლს რაც შეეხება, რასაც გია ხუხაშვილს მიაწერენ. არ არსებობს, რომ ჩვენ ეს ვიკადროთ და, რასაც ვებრძოდით, იგივე დავაფუძნოთ. ჩვენ არ ვეხებით თავისუფალ ბიზნესს. ტრანზიტები ქვეყნისაა, ყველას ეკუთვნის და ყველა მოქალაქემ უნდა მიიღოს მისგან შედეგი. ეს რეალურად სახელმწიფოს საკუთრებაა, ამას ვარეგულირებთ და ამ საკითხებშიც გიას ვთხოვე დახმარება. რაც ეკუთვნის სახელმწიფოს, ის არც ერთმა ბიზნესმენმა არ უნდა მიისაკუთროს. ტრანზიტები სახელმწიფომ უნდა განკარგოს და შედეგიც ბიუჯეტში უნდა შევიდეს. თუ პირდაპირი გზით ვერ მოვახერხებთ, ირიბად მაინც მოვახმართ ან სოფლის მეურნეობას, ან სახელმწიფოს ნებისმიერ მიმართულებას. ეს არ არის ბიზნესი და რკინიგზას არავის გამოვაყენებინებთ სათავისოდ.
გია არის ძალიან პრინციპული ადამიანი და მე მას ძალიან ვენდობი. ეს სფერო კარგად იცის გია ხუხაშვილმა და ასევე ის ინსტიტუტში აკეთებს სოციოლოგიურ კვლევებს და პიარსამსახური, რომელიც ძალიან სუსტი გვაქვს ჩვენ, იყენებს მათ მონაცემებს. მე დაახლოებით ვიცი, საიდან მოდის ეს ინტრიგა. ამ «პატარა ბავშვების» მიერ აგებულ «სეთურის სამსახურის» გავლენის ქვეშ კიდევ რჩებიან გარკვეული პიროვნებები, მაგრამ ისეთ სისტემას ავაგებთ, რომ სისტემა თავად გამორიცხავს ასეთ პიროვნებებს. ამგვარი ჭორებით ჩემზე გავლენას ვერ მოახდენენ.
_ ბატონო ბიძინა, როდესაც მე გასული წლის ივლისის მიწურულს ჩავწერე ინტერვიუ, თქვენ ბრძანეთ, რომ პოლიტიკური სისტემა უნდა იყოს ღია. რამდენად იქნება დაცული ადამიანი ამ სისტემის ფარგლებში? ჩვენ ვსაუბრობდით ფარულ ინტრიგებზე, შავ პიარზე. მთელი სამი თვის მანძილზე, მას შემდეგ, რაც ჩვენმა ჯგუფმა: დავით თარხან–მოურავმა, სოსო მანჯავიძემ, გიორგი ლომიამ მოვიპოვეთ და გავავრცელეთ ეს გახმაურებული ციხის კადრები, არ შეწყვეტილა ჩვენზე იერიში. იყო ბრალდებები, რომ რუსეთის აგენტები, ვანო მერაბიშვილის აგენტები ვიყავით, ავიღეთ ორი მილიონი და ა.შ. ვიგრძენი, რომ ამ ქვეყანაში დაუცველი ვიყავი, როგორც ჟურნალისტი. არაფერი დაგვიშავებია, მხოლოდ სიკეთე გავაკეთეთ ჩვენი ქვეყნისთვის და ვართ დაუცველნი. ყველა დუმს: უფლებადამცველები ჩუმად არიან, კოლეგები თავად იღებენ ამ პროცესებში მონაწილეობას, სისტემა ვერ გვიცავს, კანონი არ არსებობს და ჩვენ ვრჩებით ამ ბრალდებების გარემოცვაში. მე შევხვდი ბატონ გიას, ვისაუბრეთ და დავრწმუნდი, რომ ჩვენ გვებრძვის ერთი და იგივე ძალა, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ჩვენ ხვალ და ზეგ ვიქნებით დაცულნი…
_ რაც შეეხება თქვენს ჯგუფს და თარხან-მოურავს, მე მინდა საჯაროდ მადლობა გადაგიხადოთ. თქვენ ძალიან კარგი როლი ითამაშეთ მთელ იმ პროცესებში, რომლებიც არჩევნების დროს მიმდინარეობდა, ძალიან პრინციპული პოზიცია გეჭირათ. ჟურნალისტები ჩემზეც წერენ ბევრ ინფორმაციას და კრიტიკა კრიტიკისთვის გამოსდით. რა თქმა უნდა, ეს არ მომწონს, მაგრამ, რადგან პოლიტიკაში მოვედი, უნდა ავიტანო. პასუხი და გამოსავალი ჩემს ძირითად ოცნებაშია. ჩვენ საზოგადოება უნდა განვავითაროთ. როდესაც შემოაგდებენ უხეშ ავანტიურას, ტყუილს, ის საზოგადოებამ უნდა გაფილტროს. ჩვენ არ გვაქვს საკუთარი ქვეყნის მართვის საუკუნოვანი გამოცდილება დემოკრატიის, თავისუფალია პრესის გამოცდილება. როდესაც საზოგადოება განვითარდება, ჟურნალისტებიც ვეღარ გაბედავენ უსაფუძვლო კრიტიკას. ჩემზე აცხადებენ, ეს კაცი გამოდის, ურთიერთგამომრიცხავ განცხადებებს აკეთებს და შემდეგ ბოდიშების მოხდას ვეღარ აუდისო. მთელი ცხოვრება თანმიმდევრულობაზე მაქვს პრეტენზია და ძალიან რთულია, რომ ურთიერთგამომრიცხავ განცხადებებში დამიჭირონ. პროცესებს, რასაც ვაფუძნებთ, რომ პრესა იყოს დამოუკიდებელი და სხვა დემოკრატიული ინსტიტუტები არსებობდნენ, სჭირდება დრო, რათა საბოლოო ჯამში მივიღოთ ევროპული ტიპის საზოგადოება.
_ ჩვენ ხშირად იმაში გვადანაშაულებდნენ, რომ ამ ციხის კადრების მოპოვების და გავრცელების ორგანიზატორები თვლით, რომ არჩევნები თქვენ მოიგეთო.
_ ამ კადრებმა საზოგადოებაში დიდი აჟიოტაჟი გამოიწვია. ეს იყო დიდი პროტესტის ერთ-ერთი ნიშანი. ისინი თვლიან, რომ, თუ არა ეს კადრები, «ნაციონალები» კვლავ გაიმარჯვებდნენ.
_ ჩვენ მთელი წლის მანძილზე ვატარებდით კვლევებს და თქვენი რეიტინგი იყო 60% მუდმივად. სააკაშვილის რეიტინგი არ აღემატებოდა 14%. ამ კადრების გავრცელებით სააკაშვილმა ვეღარ გაბედა არჩევნების მასშტაბური გაყალბება. ჩვენ, უბრალოდ, დავეხმარეთ ამ პროცესებს.
_ ჩვენ ყველამ ერთად გავიმარჯვეთ, თქვენც დიდი როლი გქონდათ და ყველას თავისი ადგილი ეკავა ამ გამარჯვებაში. საერთო ჯამში გაიმარჯვეს საქართველოს მოქალაქეებმა, ქართულმა საზოგადოებამ.
_ საჭიროა ჩვენი საზოგადოების ინფორმირება. ძალიან ბევრი პოზიტიური ნაბიჯი გადადგა ახალმა ხელისუფლებამ, მთავრობამ, თქვენმა გუნდმა, მაგრამ საზოგადოება სათანადოდ არ იყო ინფორმირებული ამ პოზიტიური ნაბიჯების შესახებ. გაზის ტარიფებზე მინდა შევაჩერო თქვენი ყურადღება: რა მიღწევები გვაქვს ამ კუთხით?
_ აბსოლუტურად გეთანხმებით. ძველი ხელისუფლება კვლავ დომინანტია, მე კიდევ დროს ვერ ვხარჯავ ამაზე და ეს სისტემა ცუდად არის აგებული. ამ ორი თვის განმავლობაში იმდენი კარგი რამ გაკეთდა, რომ მე თვითონ არ ველოდი ამგვარ მიღწევებს. საოცრად კარგი ბიუჯეტი მივიღეთ და დავამტკიცეთ, ძალიან ბევრი კარგი ცვლილება მოხდა, მაგრამ ინფორმაცია ძალიან ცუდად მიეწოდება და ძირითადად ფარავს დაჭერებისა და შევიწროების შესახებ ხმაური. ჩვენც მოვახერხებთ, რომ სისტემა უახლოეს მომავალში ავამუშაოთ. ელექტროენერგიის საკითხიც გააუბრალოეს. 25%-იანი შეღავათი არ არის ცოტა. გაზზე დღესაც ვაგრძელებთ მუშაობას. 10%-ით შემცირება მიღწეული გვაქვს, მაგრამ მოლაპარაკებებს ვაგრძელებთ აზერბაიჯანულ მხარესთან. გაზის ფასი არ არის ის საწყისი ფასი, რომელსაც აზერბაიჯანის სახელმწიფო გვახდევინებს და ძალიან კარგ ფასებში შევისყიდით. დისტრიბუციაში არის ძალიან დიდი ნაწილი იმ ფასებისა, რომელსაც მომხმარებელი იხდის. აზერბაიჯანში რამდენიმე დღეში ვუშვებთ ჯგუფს, რომ როგორმე დისტრიბუციაშიც მოვახერხოთ პატარა ეკონომიის გაკეთება. ის, რომ საწყისი ფასი არის კარგი, ეს არ ნიშნავს, რომ საბოლოო ფასიც კარგია. ჩემი ძალიან დიდი სურვილია, რომ 15%-მდე ავიყვანოთ ეკონომია.
_ ბატონო ბიძინა, საზოგადოებაში არის მოლოდინი, რომ შეიძლება დაინიშნოს ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები. ის არჩევნები არ იყო თავისუფალ გარემოში ჩატარებული, რადგან «ნაციონალური მოძრაობა» იყო მთავარი წარმმართველი ძალა, თუმცა ქართველი ხალხის ნებამ და არჩევანმა გაიმარჯვა. მაგრამ მე თქვენ მოგეცით ხმა და არა კოალიციაში შემავალ რამდენიმე პარტიას, რომელთა იდეოლოგიას, სულისკვეთებას და მიზანს არ ვიზიარებ. ექნებათ თუ არა საშუალება სხვა პარტიებს, ახალი საპარლამენტო არჩევნების პირობებში, რომ მოხვდნენ საპარლამენტო სივრცეში, და საერთოდ, რეალურია ამ ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების დანიშვნა?
_ ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების დანიშვნა პრეზიდენტს შეუძლია. კონსტიტუციური ცვლილების შემდგომ, ჩვენ მას ვაძლევთ მექნიზმს და მას ნებისმიერ დროს შეეძლება პარლამენტისა და მთავრობის დათხოვნა, ოღონდ ძველი მთავრობა შეასრულებს ფუნქციას, რაც ყველა სახელმწიფოს კონსტიტუციაშია. პრეზიდენტს ვუზრდით შესაძლებლობას, რომ, როცა მოისურვებს, დაითხოვოს პარლამენტი და დანიშნოს ახალი. ჩემი აზრით, იგი ასე არ მოიქცევა, რადგან შედეგად მიიღებს «ნაციონალური მოძრაობის» პოლიტიკიდან წასვლას, რადგან, დიდი ალბათობაა, რომ იგი ვეღარ მოხვდება პარლამენტში.
კოალიციაში მყოფ პარტიებს ჰქონდათ გაერთიანების მცდელობა, მაგრამ მე პრინციპული პოზიცია მიჭირავს და თავადაც კარგად გაიგეს, რომ ჩვენ არ შეიძლება ახალი უბედურება მივიღოთ. კოალიციას როგორც კი გარე ოპოზიცია არ ეყოლება, აუცილებლად მოხდება ბუნებრივი პროცესი _ ყველა პარტია მოახერხებს დამოუკიდებლობას და კოალიციის შიგნით და გარეთ უფრო გააქტიურდებიან, თუ განსხვავებული აზრი აქვთ. სოციალ-დემოკრატიული პარტიის ლიდერთან მქონდა შეხვედრა და ვურჩევ, იქნებ მოახერხონ, გარედან გაჩნდნენ როგორც ოპოზიციური ძალა. ძალიან კარგი იქნება, თქვენი პარტია გაძლიერდეს. გუშინ ჩემი პარტიის განვითარებასთან დაკავშირებით მქონდა შეხვედრა, რაღაც ახალი სტრუქტურების დაფუძნება ჩვენც გვინდა, ეს პარტია განვითარებული არ არის, რადგან, ძირითადად, კოალიციის განვითარებაზე ვზრუნავდი, მაგრამ ჩემი დახმარებით ახალ პარტიასაც წამოვწევთ რაღაც დონეზე. ეს არ იქნება ისე, რომ ეს ერთი პარტია გაძლიერდეს და სხვა პარტიებს აღარ მიეცეს განვითარების საშუალება. ჩემთვის ყველა ეს პარტია ძვირფასია და არ შეიძლება, რომ მე მხოლოდ ერთ პარტიაზე გადავერთო და მივიღო კვლავ ახალი ძლიერი მონსტრი პარტია. ძირითადი იმედი, რომ ჩვენ მივიღოთ განვითარებული საზოგადოება, არის მრავალპარტიულობა. ვეცდები, დამოუკიდებელ პარტიებს გავუწიო დახმარება, რომ გაძლიერდნენ და მრავალპარტიული საზოგადოება ჩამოყალიბდეს. საზოგადოებამ უნდა ისწავლოს უარესის და უკეთესის გარჩევა და კრიტიკა.
_ «ობიექტივის» გადაცემებში რეკავენ და გვსაყვედურობენ, ნუ აკრიტიკებთ ბატონ ბიძინასო. ჩვენი პასუხია, რომ ბატონი ბიძინა მოწოდებულია, იყოს ჯანსაღი კრიტიკა და მწვავე შეკითხვები ღიად დაისვას მედიასივრცეში. თქვენი განწყობა დღევანდელ ინტერვიუშიც ვნახეთ, მაგრამ თქვენ, როგორც პრემიერი, როგორ უყურებთ ამ თემას?
_ კრიტიკა არ უნდა იყოს მხოლოდ კრიტიკა კრიტიკისთვის. ვინც კრიტიკას და ოპონენტს არ ეძებს, ის საკუთარი თავის მტერია. კონსტრუქციულ კრიტიკას გაცილებით დიდი ფასი აქვს, ვიდრე ქებას. როდესაც საზოგადოება იქნება მზად, ჟურნალისტებიც გაფრთხილდებიან. ისინი ან ყვითელ პრესაში დარჩებიან, ან უკან დაუბრუნდებათ თავიანთი აგრესია. ამის ერთადერთი ფილტრია საზოგადოება. ჩემს თათბირებზე ყველას აქვს აზრის გამოხატვისა და გაკრიტიკების უფლება. ჩემი წარმატების საწინდარი იყო თათბირზე კამათი. ამისთვის ბიზნესი უფრო მანევრირებადია და ამ შემთხვევაში ამგვარი შერჩევის საშუალება არ მაქვს. როდესაც ჩვენ სასამართლო რეფორმასთან დაკავშირებით გაგვქონდა რაღაც კანონი, ერთ შემთხვევაში უმცირესობაში დავრჩი, მეორე შემთხვევაში _ უმრავლესობაში და ეს ძალიან ნორმალური და ჯანსაღი პროცესია.
_ ბატონო ბიძინა, საპრეზიდენტო კანდიდატურებზეც გავამახვილოთ ყურადღება. თქვენ რამდენიმე ადამიანი დაასახელეთ. მახსოვს, როდესაც შევარდნაძე ასახელებდა პრეზიდენტობის კანდიდატებს, ეს იყო შემდგომ მათთვის ცუდი, რადგან მათ თავს ესხმოდნენ. როგორ ფიქრობთ, პრეზიდენტობის კანდიდატების დასახელების პროცესში საზოგადოება უნდა იყოს თუ არა ჩართული, უნდა ჩატარდეს თუ არა პრაიმერი ამ კანდიდატურებზე, რომ ხალხმა დააფიქსიროს საკუთარი სურვილი?
_ თუ საზოგადოების აზრს არ იზიარებ, იმ კანდიდატს ვერ გაიყვან და იგი ვერ გაიმარჯვებს. საზოგადოებაზე მორგებული და მისთვის მისაღები უნდა იყოს ეს კანდიდატი. გარწმუნებთ, ასეთი არჩევნები ჩვენს ქვეყანაში დადგება და უახლოესი არჩევნები ასეთი იქნება. საპრეზიდენტო კანდიდატებზე ცოტა ადრეა მსჯელობა. როდესაც მე გუნდი დავასახელე, გულწრფელად გამოვყავი ვახტანგ ხმალაძის კანდიდატურა, მაგრამ ეს არ მქონდა გარკვეული კოალიციასთან. თანაც დიდი დროა არჩევნებამდე. ის მოსაზრება დავაფიქსირე იმ წუთში, იმ დროს. ჯერ ადრეა საპრეზიდენტო თემის წამოწევა. როდესაც დრო მოვა, ვიმსჯელებთ შიგნით, კოალიციაში და ღირსეულ კანდიდატს დავასახელებთ.
_ ბატონო ბიძინა, კიდევ ერთხელ მინდა გისურვოთ წარმატებები. დიდი მადლობა გადაგიხადოთ ამ ინტერვიუსთვის, იმისთვის, რომ დრო დამითმეთ და ჩემს წერილში დაყენებულ პრობლემებზეც ღიად და საჯაროდ ვისაუბრეთ. ეს ძალიან კარგი პრეცედენტია ჩვენი საზოგადოებისთვის და ჟურნალისტური წრეებისთვისაც კარგი მაგალითია.
_ დიდი მადლობა. მე ვალდებული ვიყავი, მკვეთრი განცხადებების შემდგომ შეგხვედროდით, ამის გარეშეც შეიძლებოდა ჩვენი შეხვედრა და ამგვარი შეხვედრები გვექნება მომავალშიც.
