არასამთავრობო ორგანიზაცია «გლობალური კვლევების ცენტრის» ინიციატივითა და ორგანიზებით, «ევროკავშირთან ასოცირებული ხელშეკრულების ზოგიერთი ასპექტის შესახებ» კონფერენცია გაიმართა. რას მოუტანს ჩვენს ქვეყანას ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების გაფორმება, რამდენად მომგებიანი იქნება ევროპასთან თავისუფალი ვაჭრობა საქართველოს ეკონომიკისთვის და ამის შემდეგ დაიხურება თუ არა რუსეთის ბაზარი საქართველოსთვის, შესაძლო საფრთხეებისა და გამოწვევების შეფასებას 29 მარტს სასტუმრო «ვერე პალასში» საზოგადოების სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენლები, ეკონომიკის ექსპერტები და პოლიტიკოსები ცდილობდნენ.
«გლობალური კვლევების ცენტრის» ხელმძღვანელის _ ნანა დევდარიანის განცხადებით, ქართულმა საზოგადოებამ ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულების შესახებ თითქმის არაფერი იცის და ამ საკითხზე დღეს მსჯელობაც არ მიმდინარეობს: «ბევრი ექსპერტი საქმის კურსშიც არ არის. სწორედ ამიტომ დღევანდელი ჩვენი შეკრების მიზანია, რამდენიმე საექსპერტო შეფასება მოვისმინოთ, გავაანალიზოთ და განვიხილოთ, თუ რა საფრთხები და გამოწვევები დგას ჩვენ წინაშე და რას შეიძლება ველოდოთ ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმების ამოქმედების შემდეგ.
რა თქმა უნდა, ადვილი არ იქნება იმ ყველაფრის შესრულება, რაზეც ხელშეკრულებაშია საუბარი, ამიტომ, ამ შემთხვევაშიც, გადაჭარბებული მოლოდინი არ უნდა გვქონდეს, ვინაიდან ევროპის ბაზარი დიდი ხნის განმავლობაში ყალიბდებოდა, მისი წესები და სტანდარტები, უკვე ათწლეულებია, შემუშავებულია, რაც ჩვენთვის, რა თქმა უნდა, არაერთ პრობლემას ნიშნავს, რომელსაც მომზადებულები უნდა შევხვდეთ».
ეკონომიკის ექსპერტის, სტატისტიკის სპეციალისტის, პროფესორ იოსებ არჩვაძის თქმით, ევროკავშირი მართლაც დიდი და მიმზიდველი ბაზარია, თუმცა დღემდე ამ ბაზარზე საქართველოს შეღწევადობის ხარისხი ძალიან დაბალია. «საქართველოსთვის განსაკუთრებით სუსტი რგოლი ევროკავშირის მიმართულებაა. მაგალითად, 2013 წლის მონაცემებით, უკრაინაში, ჩვენი აგროსამრეწველო პროდუქციის ექსპორტი გაცილებით მეტი იყო, ვიდრე ევროკავშირის 28 ქვეყანაში ერთად. გასათვალისწინებელია ევროპის ბაზრის სტრუქტურაც. რუსული ბაზრის ჩანაცვლებას ჩვენ დიდი ხნის განმავლობაში ვცდილობდით. მაგალითად, 2005 წლის შემდეგ ჩვენი ღვინის ექსპორტი დანარჩენ მსოფლიოში 3,2-ჯერ გაიზარდა, მაგრამ რუსეთის ბაზრის ჩანაცვლება მაინც ვერ მოვახერხეთ. მაგალითად, საქართველოს ღვინის ექსპორტი ჩინეთში, რუსეთში მხოლოდ 2006 წლის პირველი ოთხი თვის მანძილზე, ემბარგოს შემოღებამდე გასული პროდუქციის მხოლოდ 10%-ს შეადგენდა.
საქართველოს წინსვლა ევროპისკენ მხოლოდ დეკლარაციის დონეზე დარჩება, თუ ჩვენ არამხოლოდ საქონლის ექსპორტზე, არამედ მომსახურების ექსპორტზეც არ ვიზრუნებთ. კარგი იქნებოდა, აღნიშნული საკითხისადმი თავისი დამოკიდებულება მთავრობასაც გამოეხატა. სხვათა შორის, რამდენიმე სახელმწიფო უწყებაში გადავამოწმე და აღმოჩნდა, რომ სამინისტროებს მართალია, ევროკავშირთან აქვთ კონტაქტი, მაგრამ მათ არ აქვთ გაანალიზებული რისკები, დადებითი და უარყოფითი მხარეები, თუ რას მოუტონს ეს ხელშეკრულება ქართულ მხარეს. არადა, დაახლოებით 20-30 მიმართულებაა, დაწყებული ზოგად პოლიტიკური სფეროდან, ეკოლოგიითა და სტატისტიკით დასრულებული და აუცილებელია, შესაბამისი დასკვნის მომზადება თითოეულ მიმართულებაზე, ეს ამ ხელშეკრულებით მიღებულ შედეგსაც, მომეტებულ რისკებსაც და სხვა ფაქტორებსაც გაცილებით გასაგებს გახდის», _ აღნიშნავს ექსპერტი.
ექსპერტი ეკონომიკის საკითხებში მამუკა ჩხეიძე ამბობს, რომ საქართველოს ხელისუფლებამ ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულების ხელმოწერის პარალელურად რუსეთთან ურთიერთობა უნდა მოაგვაროს: «ნებისმიერი სავაჭრო ხელშეკრულება ახალ სავაჭრო პარტნიორთან, მით უფრო, ევროკავშირთან, რომლის ბაზარიც ყველაზე მდიდარია მსოფლიოში, იწვევს ქვეყნის ბაზრის დივერსიფიკაციას, რაც, რასაკვირველია, დადებითი მომენტია, მაგრამ ჩვენი დღევანდელი მდგომარეობიდან, იმ პოლიტიკური პრობლემებიდან გამომდინარე, რაც დღეს რუსეთთან გვაქვს, ქვეყანასთან, რომელთანაც ყველაზე მზარდი საექსპორტო დინამიკა შეინიშნება, თუ ხელისუფლებამ პარალელურად რუსეთთან არ აწარმოებს მოლაპარაკებას ამ საფრთხეების განეიტრალებისთვის, შეიძლება უარესი შედეგიც მივიღოთ».
სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის წევრი, პროფესორი პაატა კოღუაშვილი ამბობს, რომ, როდესაც ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულებას ვიხილავთ, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ, თუ რამე პუნქტი ხელშეკრულებაში მიუღებელია, ეს, პირველ რიგში, ჩვენი ხელისუფლების არასწორი მუშაობის შედეგია. «რა პროდუქციას ვაწარმოებთ, რომ ევროკავშირის ბაზარზე გავიტანოთ? არაფერი არ გვაქვს, რა შევთავაზოთ ევროკავშირის ბაზარს? კატასტროფულ მდგომარეობაში ვართ. იცით, რომ ხაჭო, არაჟანი, კარაქი რაც დღეს საქართველოში იყიდება, ერთ გრამ რძეს არ შეიცავს, რძის შრატსაც არ შეიცავს?! როდესაც დღეს ვიღაცები საუბრობენ ასი გადამამუშავებული საწარმოს მშენებლობის შესახებ, ესეც ტიპიური სოციალისტური ხაფანგია, მაშინ, როდესაც საბაზისო წარმოება არ გაქვს და ძეხვეულის ქარხანას სთავაზობ მოსახლოებას. უამრავი ასეთი საწარმო გაიხსნა 90-იანი წლების დასაწყისში და დღეს არც ერთი არ ფუნქციონირებს. ჩვენ წარმოების პრობლემა გვაქვს და არა ექსპორტის. ჩვენ საკუთარი ბაზრიდან ქართული პროდუქცია გავდევნეთ.»
მოამზადა შორენა ცივქარაშვილმა
