Home რუბრიკები საზოგადოება ვაჟა-პშაველა კი არა _ ვაჟა-ფშაველა!

ვაჟა-პშაველა კი არა _ ვაჟა-ფშაველა!

ვაჟაფშაველას მშობლიურ კუთხეში ჩვენი გენიალური პოეტის მოთხრობების ქართულინგლისური კრებული მაჩუქეს, მაგრამ, როგორც კი დავხედე ყდას, რომელიც, პირდაპირ უნდა ითქვას, ტექნიკურად უმაღლეს პოლიგრაფიულ დონეზეა შესრულებული, გულზე შემომეყარაისევ არ დაუმახინჯებიათ ვაჟაფშაველას გვარი ინგლისურად?!

რა უბედურებაა, მე და ჩემმა ღმერთმა! გადის წლები, თქვენ წარმოიდგინეთ, საუკუნეებიც (დიახ, დიახ, საუკუნეები, რადგან ზოგჯერ წინა საუკუნეშიც ასე ამახინჯებდნენ ვაჟა-ფშაველას გვარს!) და ვერ იქნა და ვერ შევიგნეთ, რომ ინგლისურად უნდა ვწეროთ არა Vazha – Pshavela (ვაჟა-პშაველა), არამედ _ Vazha-Phshavela (ვაჟა-ფშაველა), ისევე, როგორც არა Pshavi (პშავი), არამედ _ Phshavi (ფშავი). იგივე ითქმის აქვე მოხმობილ კიდევ ერთ გვარზე _ მამფორია, ინგლისურად იქნება არა Mamporia (მამპორია), არამედ _ Mamphoria (მამფორია).

 არანაირ ლინგვისტურ შეგონებებს არ მოვყვები იმის თაობაზე, რომ ქართული ენის ოცდამეერთე ასო-ბგერა “ფ” (“ფარ”) ინგლისურში ერთ მარცვლად შერწყმული ორი თანხმოვნით (PH) გადმოიცემა (გავიხსენოთ: ფრაზა _ Phrase, ფოტო _ Photo, ფოტოგრაფი _ Photograf, თანაც, დააკვირდით, ამ სიტყვაში “ფ” ორჯერაა და ა.შ.), მხოლოდ იმაზე მივუთითებ, რომ აქვე, ჩვენი შესანიშნავი მხატვრის, ქალბატონი რუსუდან ფეტვიაშვილის გვარი, როგორც მოსალოდნელი იყო, PH-ით გადაუტანიათ (Phetviashvili) და რა მოხდა _ ქართული “ფ” აქ თუ, მაპატიეთ და, “ფუობს”, ზემოთ რატომ “გააპუეთ”, გამომცემლობა “წიგნი +ერის” მესვეურებო?!

ახლა იმასაც თუ გავითვალისწინებთ, რომ ტირე დეფისისაგან ვერ გაგირჩევიათ, მაინტერესებს, რომელმა ნათლიამ დაგარქვათ “წიგნი+ერი”? თავფურცელზე ქართულად ტირეთი რომ დაგიწერიათ “ვაჟა_ფშაველა” და შემდეგ, ანოტაციისა თუ შესავლის სათაურადაც ასე დაგიტოვებიათ (გვ. 8), მაგრამ იქვე, თავფურცელზე ინგლისურად დეფისი გაქვთ, როგორც უნდა ყოფილიყო (“Vazha-Pshavela”) და ანოტაციისა თუ შესავლის პირველივე ქართული სიტყვაც დეფისითაა (“ვაჟა-ფშაველა”), ამას რატომ არ მიაქციეთ ყურადღება? ვაჟას დაბადება-გარდაცვალების თარიღებშიც რატომღაც დეფისი გაქვთ გამოყენებული (1861-1915) და არა ტირე, როგორც უნდა ყოფილიყო…

იმანაც გამაოცა, თვით სათაური წიგნისა (“მოთხრობები”) რატომ გითარგმნიათ, როგორც Short Stories (თანაც აქ მთავრული იყო საჭირო)? ეს ხომ არის “მოკლე მოთხრობები” და არა _ “მოთხრობები”. ამასთანავე, ოცგვერდიანი “შოტ სტორი” ნამდვილად არ გამიგონია, ღმერთმანი! გამომცემლობის სარეკვიზიტო რეკლამაზე კი ისეა, როგორც უნდა ყოფილიყო _ stories, თუმცა მთავრული, სამწუხაროდ, აქაც დაგვიწყებიათ… ამასთანავე, ავტორის გვარ-სახელი და წიგნის სათაური, რომ იტყვიან, მიგიტყუპებიათ. ისინი ისევე მკვეთრად უნდა განსხვავდებოდეს ერთმანეთისგან, როგორც ქართულ სათაურშია: ავტორი ერთ ხაზზეა და თან მსხვილი ასოებით, ხოლო წიგნის სათაური _ მეორეზე და შედარებით წვრილი შრიფტით, თქვენ კი ერთ წინადადებასავით (Vazha-Pshavela short stories) ჩაგიწიკწიკებიათ…

ყოველივე ამას არაპროფესიონალიზმი ჰქვია, ძვირფასო “წიგნი+ერო”, არაპროფესიონალიზმი!

გოგი დოლიძე

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here