“ნაყიდდიპლომიანთა” ტრიუმფი, ანუ რას გვასწავლის “კოვიდ-19”-ის განსაცდელი

ფაქტობრივად, სრულიად მსოფლიო იმის ძიებაშია, რაშია საიდუმლო, რომ პატარა და არც ისე განვითარებული ქვეყანა საქართველო ერთ–ერთი მოწინავეა მსოფლიოში ახალი ტიპის კორონავირუს “კოვიდ 19”-თან ბრძოლაში. როცა ამ საგაზეთო სტატიას ვამზადებ, ტელევიზორიდან მესმის ხმა, რომ ნიდერლანდების ერთ–ერთმა წამყვანმა გამოცემამ ვრცელი წერილი მიუძღვნა ამ თემას და დაწერა, რომ ნიდერლანდელ სპეციალისტებს უჭირთ პასუხის გაცემა ამ კითხვაზე.

ვეთანხმები _ განვითარებული, წინწასული და გაამაყებული ევროპისთვის აშკარად რთული იქნება იმის აღიარება, რომ პოსტსაბჭოთა ქვეყნები ყველაზე კარგად აღმოჩნდნენ მომზადებული ეპიდემიოლოგიური აფეთქებისთვის და აშკარაა ევროპული ჯანდაცვის სრული კოლაფსი პოსტსაბჭოთა სივრცეში გაცილებით მსუბუქი სურათის ფონზე. დიახ, სწორედ ესაა საქმე, რომ, კი ბატონო, საქართველო განსაკუთრებული მიღწევებით გამოირჩევა ამ მხრივ, მაგრამ, თუკი დავაკვირდებით “კოვიდ 19”-ით დაზარალებული ქვეყნების რუკას, საქართველოსთან ერთად, გაცილებით მსუბუქი მდგომარეობაა ყოფილი საბჭოეთის ტერიტორიაზე, ვიდრე დანარჩენ მსოფლიოში. ამის დანახვა კარგა ხანს არ უნდოდა ევროპას, მაგრამ გაჭირვებამ გასაქცევის დანახვება იცისო და, მობიბინე დემოკრატიის მქონე იტალიამ შველა ჯერ ჩინეთს სთხოვა და ეხლა უკვე “ჩამოშლილ” და “დანგრეულ” რუსეთს. ოფიციალური ინფორმაციით, იტალიაში 100-მდე რუსი სამხედრო ინფექციონისტი და ვირუსოლოგი ექიმი ჩავიდა შესაბამისი აღჭურვილობით და ფასდაუდებელ დახმარებას უწევენ იტალიელ ექიმებს. ვიცი, ახლა რა ამბავიც ატყდება ჩემზე გადაკიდებულ “ლიბერასტებში”, _ აგე, ეს პუტინის მონა როგორ აქებს რუსებსო! არადა, მე რუსებს კი არა, საზოგადოდ, სოციალისტურ მიდგომებს ვაქებ და ვიწონებ, ხოლო საბჭოეთი, შესაძლოა, ზედმეტად გადაჭარბებულ ფორმებში, მაგრამ მსოფლიოს მასშტაბით ყველაზე სამაგალითო და დიდი სოციალისტური სივრცე იყო, ამიტომაც მომყავს მაგალითად.

რა შუაშია სოციალიზმი და კაპიტალიზმი კორონასთან ბრძოლაში? გეტყვით: ერთმა ესპანელმა ინფექციონისტმა ამ დღეებში განცხადა: “თქვენ თვეში მილიონებს უხდით ხელფასად ფეხბურთელებს, ხოლო 1 800 ევრო აქვს ანაზღაურება ექიმ–ინფექციონისტს, რომელიც ყოველდღიურად უამრავ ბაცილას ეხება უშუალოდ და საკუთარ ჯანმრთელობას წირავს კაცობრიობის სიცოცხლის გადასარჩენად. ახლა კი დგახართ და გვსაყვედურობთ, რატომ არ გვაქვს ანტივირუსი. მესისა და რონალდუს მიმართეთ!” _ ესპანელი ექიმის ამ მწარე ირონიაში იმალება სწორედ ის სიმართლე, რომელსაც კაცობრიობის დიდი ნაწილი, ვფიქრობ, იზიარებს. უბრალოდ, მდიდართა კასტებს ადამიანების ასეთი აზრები ხელს არ აძლევთ და ყველაფერს აკეთებენ, რათა ხალხის დიდი მასები დათრგუნონ. აფინანსებენ მედიას, ინტერნეტს და ყველა საშუალებით ცდილობენ, რომ “სოციალისტური შეხედულებები” გააიგივონ ტირანიასთან, დიქტატურასთან, უბედურებასთან და, საზოგადოდ, “სამარცხვინოს” იარლიყი მიაწებონ.

ნაწილობრივ გამოსდით კიდეც, მაგრამ ზოგჯერ, სასოწარკვეთილებისას, ადამიანებს მაინც ამოასკდებათ ხოლმე ძახილი იმ სოციალურ უსამართლობაზე, რომელსაც თავის არსში ე.წ. ველური კაპიტალიზმი მოიცავს.

ჯერ კიდევ ამ 10-15 წლის წინათ ვაქვეყნებდი მოსაზრებებს სწორედ ამის შესახებ, რომ მსოფლიო ფინანსურად ისეთი უსამართლო გახდა, ეს კარგს არაფერს მოუტანს კაცობრიობას-მეთქი. ამის გამო ბევრი დამცინოდა კიდეც და “ჩამორჩენილ კომუნისტს” მიწოდებდა, მაგრამ მე იდეალურ კომუნიზმსა და აბსოლუტურ თანაბრობაზე არ ვლაპარაკობ. ძალიან კარგად მესმის, რომ მთა და ბარი ერთ სიბრტყეზე ვერ გასწორდება, მაგრამ განა არ არის შესაძლებელი გარკვეული სტანდარტების დაცვა? კი, ბატონო, ფეხბურთელს, შოუმენს, პოდიუმზე მოსიარულე “მაგარ ნაშა მოდელს”, მსახიობს, ჰოლივუდელს ჰქონდეს მეტი, გაცილებით მეტი შემოსავალი, ვიდრე ექიმს, პედაგოგს, პოლიციელს, ინჟინერს… მაგრამ იმ “ბევრსაც” ხომ თავისი საზღვარი, ზომა და წონა უნდა ჰქონდეს?!

დავუშვათ, ექიმს აქვს 2 ათასი ევრო, ხოლო ფეხბურთელს _ 20 ათასი, კარგი, ჯანდაბას, ხმას არავინ ამოიღებდა, ჰა, 200 ათასი იყოს, მაგრამ, როდესაც ფეხბურთელის ანაზღაურება 2 მილიონია (საშუალოზე ცოტა მაღალი კლასის ფეხბურთელების საშუალო ანაზღაურება ძლიერ ევროპულ ლიგებში), ეს უკვე მართლაც სიგიჟეა და მსოფლიოს, კაცობრიობის ჭკუიდან გადასვლას ნიშნავს.

აი, სწორედ ამ კავშირშია კორონავირუსთან სოციალიზმი და კაპიტალიზმი. სოციალისტურ ბანაკში ამ მხრივ გარკვეული სამართლიანობა დაცული იყო. მართალია, მაგალითად, თბილისის “დინამოს” ფეხბურთელს ნებისმიერ პროფესორსა და აკადემიკოსზე მეტი მატერიალური შემოსავალი ჰქონდა, მაგრამ განსხვავება მათ შორის არ იყო კატასტროფული და წარმოუდგენელი.

რაღაც პერიოდამდე მსოფლიოშიც ასე იყო. სპორტსმენების, მსახიობების, პოდიუმზე გამომსვლელების შემოსავლები დიდი იყო, მაგრამ ასე უაზროდ არ განსხვავდებოდა სხვა, მთელი კაცობრიობისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი პროფესიების წარმომადგენელთა შემოსავლებისგან.

ბოლო 30-40 წელია, მსოფლიო ამ მხრივ მართლაც შეიშალა. კაპიტალიზმმა თავისი განვითარების პიკს მიაღწია და უკვე ჩვეულებრივ ამბად იქცა ის, რომ “სანახაობის” მსახურებს ათჯერ და ასჯერ კი არა, უკვე მილიონჯერ მეტი აქვთ მატერიალური შემოსავალი, ვიდრე მეცნიერებს, სამხედროებს, ექიმებს და ა.შ., ანუ იმ პროფესიების წარმომადგენლებს, რომელთა გარეშე კაცობრიობისთვის ვერანაირი “სანახაობა” ვერ იარსებებდა.

ადრე თუ გვიან ასეთი სოციალური უსამართლობა კაცობრიობას აუცილებლად მიიყვანს დაღუპვამდე და მგონია, რომ “კორონა”, ანუ “კოვიდ 19” პირველი სერიოზული გაფრთხილებაა ამ მხრივ მსოფლიოსთვის.

მსოფლიომ უნდა შეცვალოს ცხოვრების წესი და რაღაცებზე კარგად დაფიქრდეს.

სხვას თავი რომ დავანებოთ, ეს ყოველივე მომავალ თაობებსაც რყვნის და აფუჭებს მსოფლმხედველობრივად. როგორც კი ბიჭი იბადება ოჯახში, ყველა იმას ჩასჩიჩინებს: რად გინდა წიგნი და განათლება, ივარჯიშე, სპორტსმენი გახდი, წიხლები იქნიე და უზრუნველყოფილი იქნები მთელი ცხოვრებაო. გოგონებს პოდიუმისკენ, მსახიობობისკენ და შოუსფეროსკენ უბიძგებენ და ასე. ე.წ. იოლი ცხოვრება იზიდავს ადამიანებს და შესაბამისად, უფრო და უფრო ნაკლებია იმის მსურველი, რომ სხვათა სიცოცხლის გადასარჩენად ვირუსებითა და ბაქტერიებით გაძეძგილ ლაბორატორიებში “ჩაყვინთოს” იმის მეათასედი კი არა, მემილიონედი ანაზღაურებით, რასაც “წიხლების ქნევაში” მიიღებდა… მერე აი, ასეთი თაობები, ჩვენი ბაბუებისა და მამების თაობას, ასევე ჩვენს თაობასაც “ნაყიდდიპლომიანებს” გვეძახიან. ხოლო როდესაც აშკარად ჩანს ის, რომ ამ “ნაყიდდიპლომიანებმა” “წინწასულ” ევროპას აჯობეს თავის საქმეში, იწყებენ რაღაც არარსებული მიზეზების ძებნას ამის ასახსნელად.

რეალობა კი არის ის, რომ, თუკი სოციალიზმის პირობებში მართლაც ხდებოდა დიპლომების ყიდვა, მერე ის ნაყიდი დიპლომი მავანს ან ოხრად რჩებოდა, ან რაღაც სრულიად უპრეტენზიო სამსახურში მოსაწყობად იყენებდა. რეალური ცოდნის, გამოცდილებისა და შესაბამისი უნარების არქონის შემთხვევაში, ვერავითარი ნაყიდი დიპლომით სერიოზულ, საპასუხისმგებლო სამუშაოზე ვერ მოეწყობოდი.

ან კიდევ, დღევანდელ “ევროპებში” ათასობით უმაღლესი სასწავლებელი რომ არის გახსნილი და მართალია, მთლად პრესტიჟულში ვერა, მაგრამ, ძალიან ბევრ ევროუნივერსიტეტში მოწყობილი ბევრი დებილი რომ მინახვას, ამ ფაქტს რა ვუყო? დავმალო?

უამრავ ევროუნივერსიტეტში ოღონდ სწავლის ფული გადაიხადე და ათასნაირ სერტიფიკატს, დიპლომს თუ მასთან გათანაბრებულ დოკუმენტს სრულიად უპრობლემოდ გაძლევენ _ ეს განა რაიმეთი განსხვავდება “დიპლომის ყიდვისგან”?! სწორედ ეგეთი “ევროტუტუცები” გაიძახიან მერე, _ საბჭოთა განათლების სისტემა არ ვარგოდა და დიპლომებს ყიდულობდნენო. დავიჯერო, ეს შტერები, როდესაც ჭაღარაშერეულ ამირან გამყრელიძესა და თენგიზ ცერცვაძეს ხედავენ ტელეეკრანზე, ვერ ხვდებიან, როდის აქვთ მათ დიპლომი “ნაყიდი”? ფაქტი ერთია: “ევროპებში” და “აშუშუებში” განსწავლული ბევრი გვყავს, მაგრამ როგორც კი სასიცოცხლოდ საჭირო საქმე გახდა საკეთებელი, საბჭოთა განათლების და საბჭოთა გამოცდილების სპეციალისტების იმედად დავრჩით და მათ ეს იმედი გაამართლეს.

დიახ, როგორც ჩანს, ეს განსაცდელი მსოფლიოს ძალიან ბევრ რამეს დაანახვებს. იტალიელებმა უკვე დაინახეს, რომ, თუკი მათ ვინმე ქმედითად ეხმარება, ეს ჩინეთი, რუსეთი და კუბაა. მათგან ორი ყოფილი სოციალისტური ქვეყანაა, კუბა კი დღესაც ამ წყობილებისაა.

სად არის ლოგიკა? ასე ზუსტად ამას ვერ გეტყვით. მე მხოლოდ ფაქტებს ვალაგებ.

სავარაუდოა, რომ “კოვიდ 19”-ის დამარცხებისა და ამ ჯოჯოხეთის გადავლის შემდეგ კაცობრიობას ბევრი რამის გათვალისწინება მოუწევს. არა, მე არ ვამბობ, რომ სრულიად მსოფლიო “გამოსწორდება” და უკიდურესი სოციალიზმის გზით დაიწყებს სიარულს, მაგრამ ფაქტია: განსაცდელის გადავლის შემდეგ “სხვა მსოფლიო” გარდაუვალი ამბავია. უბრალოდ, საქმე ის არის, რამდენ ხანს ემახსოვრება მსოფლიოს ეს სამედიცინო და ეკონომიკური კრიზისი, როდის ისწავლის ჭკუას.

თუ არადა, დიდი განსაცდელის გადავლის შემდეგ კვლავ გაზულუქებულ და დაარხეინებულ კაცობრიობას ადრე თუ გვიან კიდევ უფრო დიდი და მძიმე განსაცდელი ელის წინ, რადგან ყველაფერი საბოლოოდ უფლის ნებასა და უბრალო, ადამიანურ ლოგიკას ექვემდებარება.

ბაკურ სვანიძე