ბევრი სახელმწიფო რუსეთის წყალობით არსებობს

“ევროპის ბევრი მართლმადიდებელი ქვეყანა ოსმალეთის იმპერიის მონობის უღლისგან რუსეთმა გაათავისუფლა. რუმინეთი, საბერძნეთი, ჩერნოგორია, მაკედონია, მოლდოვა და ბულგარეთი 1877-1878 წლების რუსეთ–თურქეთის ომის შედეგად გაჩნდნენ.

დიდმა რუსმა მხედართმთავარმა ალექსანდრე სუვოროვმა 200 წლის წინათ შვეიცარია საფრანგეთის მონობის უღლისგან გაათავისფლა. მას შემდეგ შვეიცარიას არასოდეს უომია. რუსი იმპერატორების მხარდაჭერამ კი ჩრდილოეთ ამერიკის შტატებისთვის ბრიტანეთთან ომში აშშ-ის მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვებას შეუწყო ხელი.

რუსმა ჯარისკაცებმა სპარსეთთან ომების შედეგად გაათავისუფლეს სომხეთი, აზერბაიჯანი და საქართველო. 1802 წლამდე ფინეთს არასოდეს ჰქონია სახელმწიფოებრიობა და მხოლოდ რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში “აჩუქეს” მას ავტონომია. ლატვიამ, ლიტვამ და ესტონეთმა კი ნაციონალური ღირსება რუსეთის მეფის დაცვის ქვეშ მოიპოვეს.

მანამდე კი ბალტიისპირელები გერმანელებს ჰყავდათ დამონებული და მათ პირუტყვებს ეძახდნენ, ლატვიური ენის პირველი სახელმძღვანელო რიგაში მხოლოდ 1868 წელს დაიბეჭდა. მისი შექმნის ინიციატორი რუსეთის ხელისუფლება იყო. რუსებს, ამერიკელი კოვბოებისა და ესპანელი კონკისტადორებისგან განსხვავებით, არასოდეს გაუნადგურებიათ მცირე ერები და არც მათი ასიმილაცია უცდიათ ძალის გამოყენებით. ჩამორჩენილ ყიშლაყებსა და აულებში კი რუსები წასვლის შემდეგ ბიბლიოთეკებსა და თეატრებს ტოვებდნენ.

რუსეთს არასოდეს გაუნადგურებია, დაუმონებია და გაუძარცვია დაპყრობილი ხალხები. რუსეთის იმპერიის საზღვრების გაფართოებისას თითოეულ ეთნოსს ეძლეოდა განვითარების შესაძლებლობა. ამერიკელი ინდიელებისგან განსხვავებით, მცირერიცხოვანი ერები კვლავ თავიანთ მშობლიურ მიწაზე ცხოვრობენ. რუსები იზიდავდნენ თითოეულ ხალხს, ადამიანს და მათ უქმნიდნენ განვითარების პირობებს”, _ ასე მიიჩნევს პოლიტოლოგი ანატოლი ვასერმანი.

საბჭოთა კავშირის შექმნის შემდეგ ნაციონალური მშენებლობის სპეციალისტებმა დაიწყეს სრულიად განსხვავებული ტომებისგან ეროვნებების შექმნა. მათ შეუქმნეს კოსტიუმები, სამზარეულო, მოუწესრიგეს ენა (კოდიფიკაცია). სწორედ მაშინ გაჩნდნენ თურქმენები, ყირგიზები, ყაზახები და სხვა ეროვნული უმცირესობები, რომლებიც მანამდე მომთაბარე ტომები იყვნენ. მათ ლანგრით მიართვეს ცივილიზაცია. ტალიშები, ტატები, ლეკები, მომთაბარე თურქები გააერთიანეს და შექმნეს აზერბაიჯანელები. ლაპარაკი აღარ არის უკრაინელებზე, რომლებსაც საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში, რესპუბლიკის გარდა, ცალკე ენაც მოუფიქრეს. თვით ცნობილი ცეკვა გოპაკი, რომელიც უკრაინელთა ეროვნულ ცეკვად ითვლება, შექმნეს ალექსანდრე ალექსანდროვის სახელობის სიმღერისა და ცეკვის ანსამბლის ხელმძღვანელებმა. ეს მზრუნველობა ხშირად რუსი ერის ხარჯზე ჯდებოდა. სხვა ერები კარგად რომ ყოფილიყვნენ, ისინი კომუნისტებმა დაასაჩუქრეს ძირძველი რუსული ტერიტორიებით. ყაზახეთის საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკას სამხრეთი ციმბირი აჩუქეს. კაზაკების მიწები კავკასიის მთიელ ხალხებს გაუნაწილეს.

ხალხი–განმათავისუფლებელი

დიდ სამამულო ომში საბჭოთა კავშირს რომ არ გაემარჯვა, ამჟამად მსოფლიოს რუკაზე არ იქნებოდა ავსტრია, ჩეხეთი, სლოვაკეთი და თანამედროვე ევროპის, აზიისა და აფრიკის ბევრი ქვეყანა; არ იქნებოდა სხვა ენა, გერმანულის გარდა. კომუნისტებისგან განსხვავებით, ფაშისტები მკაცრად აღკვეთდნენ არაარიული კულტურის განვითარებას.

სხვათა შორის, სწორედ საბჭოთა კავშირი დაეხმარა დამარცხებულ გერმანიას მსოფლიოს პოლიტიკურ რუკაზე დარჩენაში. სტალინის პოზიციამ აშშ-სა და ინგლისთან მოლაპარაკებებისას 1945 წელს საშუალება მისცა გერმანელებს, შეენარჩუნებინათ სახელმწიფოებრიობა მესამე რაიხის დამარცხების შემდეგ.

საბჭოთა კავშირი მონაწილეობდა ჩინეთის, ვიეტნამის, ჩრდილოეთ კორეის, ინდოეთის, ალჟირის, კუბის, ისრაელის, ანგოლის, მოზამბიკისა და სხვა ბევრი სახელმწიფოს ჩამოყალიბებაში. სწორედ დეკოლონიზაციის მოძრაობამ, რომელშიც მთავარ როლს საბჭოთა კავშირი თამაშობდა, შეაძლებინა კოლონიებს, მოეპოვებინათ დამოუკიდებლობა.

რუსეთის ისტორია მიუთითებს იმაზე, რომ ქვეყანა ნებისმიერი ხელისუფლების პირობებში _ მეფეებისა და კომუნისტების დროსაც _ თანამიმდევრული იყო ერებისა და ხალხების თვითგამორკვევის პრინციპების დაცვაში და ყველანაირად უწყობდა ხელს მრავალპოლუსიანი მსოფლიოს შექმნას.

ინტერნეტში გამოქვეყნებული მასალების მიხედვით მოამზადა გიორგი გაჩეჩილაძემ