მას შემდეგ, რაც პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე საარჩევნო ცვლილებების კანონპროექტის კენჭისყრა უშედეგოდ დასრულდა და 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების პროპორციული სისტემით ჩატარების შესაძლებლობა კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგა (რითაც ივანიშვილმა რამდენიმე თვის წინათ გაცემული დაპირება ფეხებზე დაიკიდა), მწვავე პოლიტიკურ კრიზისში მყოფი “ქართული ოცნების” რღვევის პროცესი გეომეტრიული პროგრესიით დაიწყო.
დეპუტატების ერთმა ნაწილმა, რომელიც ოლიგარქის ყველა პოლიტიკურ ახირებას უსიტყვოდ ასრულებდა, უმრავლესობა დატოვა, ნაწილმა კი სათათბიროდ ლეიბორისტული პარტიის ოფისში დაბანაკებულ “გაერთიანებულ ოპოზიციას” მიაშურა და “მშენებარე ქართულ დემოკრატიაზე” ხანგრძლივი სჯა-ბაასის შემდეგ ნაცებისა და ევრონაცების მხარდამხარ რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციისკენ გასწია. მიუხედავად ამ უპრეცენდენტო რღვევისა, სახელისუფლო გუნდის პოზიცია უცვლელი დარჩა, 2020-ში არჩევნები პროპორციული სისტემით არ ჩატარდება, რაც შეეხება ე.წ. გერმანულ მოდელს, უმრავლესობის ლიდერებმა “ქართული ოცნების” ცენტრალურ ოფისში გამართული სხდომის შემდეგ მედიასთან განმარტეს, რომ იგი საქართველოს კონსტიტუციას არ შეესაბამება…
რა პროცესები მიდის დღეს ქართულ პოლიტიკურ სპექტრში და რა მიზანს ემსახურება უმრავლესობიდან დეპუტატების მასობრივი გადინება, რომელსაც რევოლუციურ სცენარზე პირდაპირი თუ ირიბი მინიშნებებიც თან სდევს?
“საქართველო და მსოფლიოს” ესაუბრება უფლებადამცველი დიმიტრი ლორთქიფანიძე.
_ ბატონო დიმიტრი, საპარლამენტო უმრავლესობა 12-მა დეპუტატმა დატოვა და ხვალ–ზეგ, შესაძლოა, კიდევ რამდენიმემ დატოვოს. ისინი აცხადებენ, რომ არ სურთ ხალხის “გადამგდებ” უმრავლესობაში ყოფნა, რომელიც უკვე გასცდა ყოველგვარ პოლიტიკურ და სამართლებრივ ჩარჩოებს… რატომ აღმოჩნდა, როგორ ფიქრობთ, მაინცდამაინც ეს ტყუილი მიუღებელი დეპუტატებისთვის, როცა ხელისუფლებამ ჯერ კიდევ 2012 წელს დაიწყო ტყუილებით ქვეყნის მართვა? ვგულისხმობ სამართლიანობის აღდგენაზე მთავარი წინასაარჩევნო დაპირების არ თუ ვერ შესრულებას, რომელსაც მერე “ნაცმოძრაობასთან” კოაბიტაცია მოჰყვა.
_ სწორი შეკითხვაა და ვფიქრობ, სწორედ ამ შეკითხვით უნდა მიმართოს დღეს ყველა ჟურნალისტმა ამ ადამიანებს. მაინტერესებს, როდესაც ბატონი ძიძიგური ან სხვა ნებისმიერი დეპუტატი, რომელმაც იმის გამო დატოვა უმრავლესობა, რომ თურმე ხელისუფლებამ ხალხი მოატყუა, მაგალითად, რატომ არ ტოვებდნენ გუნდს იმის გამო, რომ ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ “ნაცმოძრაობის” ზოგიერთი “ზონდერპოლიციელი” სამართლებრივ პასუხისგებაში კი არ მიცეს, დააწინაურეს და უფრო დიდ თანამდებობაზეც დანიშნეს; რატომ არ დაიკისრეს პასუხისმგებლობა იმის გამო, რომ 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, როცა უკვე სააკაშვილის დიქტატურა დაემხო, მასობრივად დაიწყო გარკვეული აქტივის პორტირება “ნაციონალური მოძრაობიდან” “ოცნებაში”. არაფერს ვამბობ იმაზე, რომ პრაქტიკულად მთელი სასამართლო სისტემა ისევ ძველი “ზონდერმოსამართლეების” ხელში დარჩა და ზოგიერთი მათგანი დღეს მორალს უკითხავს საზოგადოებას კანონის უზენაესობაზე. მკვლელები და მწამებლები კი დაუსჯელი დადიან. ვეკითხები ყველა დეპუტატს, რომლებმაც ამ დღეებში პროტესტის ნიშნად დატოვეს უმრავლესობა: ხელისუფლების მხრიდან რომელი უფრო დიდი ტყუილი და “გადაგდება” იყო ხალხის _ ის, რომ მთავარი წინასაარჩევნო დაპირება არ შეასრულეს და ცხრაწლიანი დანაშაულებრივი რეჟიმი, გასამართლების ნაცვლად, მთავარ ოპოზიციად გამოაცხადეს, თუ ის, რომ ერთი საარჩევნო სისტემიდან მეორეზე გადასვლა კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგა? მე მათ ადგილას შემრცხვებოდა იმაზე საუბარი, რომ თურმე გუნდიდან მათი წასვლის მიზეზი ხელისუფლების მიერ ხალხის “გადაგდებაა”, თუმცა, როგორც ჩანს, ამ ადამიანებს მსგავსი უხერხულობის მომენტი საერთოდ არ აქვთ.
ახლა პროპორციულ სისტემაზეც ვიტყვი მოკლედ. ის, რომ ამ სისტემაზე გადასვლა საჭიროა, ყველა ვთანხმდებით, მაგრამ ამ შემთხვევაში ხაზგასასმელია ის, რომ იმ პარტიებს თუ ცალკეულ პოლიტიკურ სუბიექტებს, რომლებიც დღეს ქუჩაში დგანან და ვითომ ქართულ დემოკრატიაზე დარდობენ, სინამდვილეში სამართლიანი საარჩევნო გარემოს არარსებობა არ აწუხებთ, მათთვის ეს საარჩევნო სისტემა, უწინარესად, მიუღებელია იმიტომ, რომ ამ სისტემით არჩევნებში გამარჯვების შანსი აქვთ მხოლოდ მაღალი პოლიტიკური ლეგიტიმაციის მქონე პარტიებს, მათ კი _ არა. აი ეს არის მათი მთავარი სადარდებელი, თორემ ორპროცენტიან რესპუბლიკელებსა და სხვა მსგავს უპერსპექტივო პოლიტიკურ ჯგუფებს ხალხის მოტყუება ფეხებზე რომ ჰკიდიათ, მგონი, ყველა ხვდება. რაც შეეხება რუსთაველზე მიმდინარე აქციებსა და მოწოდებებს, რომლებიც მარგინალური პოლიტიკური პირებისგან ისმის, საინტერესოა ის, რომ ეს პროცესები, ეს ვითომ შეშფოთება პოლიტიკურ სპექტრში და მღელვარება ხდება მას შემდეგ, რაც 20 ივნისის სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობა უშედეგოდ დამთავრდა. მოგვწონს თუ არა, გვინდა თუ არა, ფაქტია: ქვეყანაში არსებობს გარკვეული დესტრუქციული ძალა, რომელსაც ჰყავს თავისი მცირერიცხოვანი, მაგრამ ორგანიზებული აქტივი და, სამწუხაროდ, ამ ძალას დასაყრდენი აღმოაჩნდა ხელისუფლებაშიც. მე მენიშნა ის ფაქტი, რომ ქალბატონმა სოფიო ქაცარავამ საერთოდ უარი თქვა დეპუტატის მანდატზე…
_ რას გულისხმობთ?
_ გამომდინარე იქიდან, რომ ქალბატონი ქაცარავა პარლამენტში შესვლამდე წლების განმავლობაში იყო დიდი ბრიტანეთის საელჩოს ოფიცერი, შემიძლია ვთქვა, რომ ეს ქალბატონი დაკავშირებულია ბრიტანეთის დაზვერვასთან. შესაბამისად, როდესაც ასეთი პერსონები ტოვებენ პარლამენტს, ეს უკვე რაღაცაზე მიანიშნებს.
_ გინდათ, თქვათ, რომ პროცესებში გარკვეული გარე ძალები მონაწილეობენ?
_ მხედველობაში მაქვს ის შესაძლო კატაკლიზმები, რომლებიც კიევის მაიდნის მსგავსი შეიძლება იყოს. კიდევ ვიმეორებ: ეს შეიძლება იყოს უკვე კარგად გამოცდილი და აპრობირებული სცენარი, რომელშიც თავის დროზე მონაწილეობდნენ იაცენიუკი, ავაკოვი, ლიაშკო და სხვები, ე.ი. ადამიანები, რომელთაგან ზოგი ულტრამემარცხენე იყო, ზოგი _ ულტრამემარჯვენე და ზოგი კიდევ, კაცმა არ იცის, რა ძალას წარმოადგენდა. საბოლოოდ ამ დესტრუქციულმა, რევანშისტულმა ძალებმა რა დამართეს უკრაინას, ყველა ვხედავთ და მსგავსი რამ აქაც გამორიცხული არ არის…
აქვე ვსვამ შეკითხვას: სად არის საზოგადოება? სად არის ამ ქვეყნის მოსახლეობის 80-90 პროცენტი, რომელიც კარგად ხვდება, რა პროცესები მიდის და რა უბედურებამდე შეიძლება მიგვიყვანოს ამ ყველაფერმა?
_ საზოგადოების ეს ნაწილი (უმრავლესობა), დიდი ხანია, უკიდურეს ნიჰილიზმშია ჩავარდნილი. ალბათ, ამითაც სარგებლობენ რევანშისტულ ოპოზიციაში არსებული რეაქციული ძალები, რომლებსაც თავის დროზე თვითონ ბიძინა ივანიშვილმა მიანიჭა პოლიტიკური ლეგიტიმაცია. არ მეთანხმებით?
_ მიუხედავად ამისა, ფაქტია და ჩვენ ვხედავთ, რომ საზოგადოების უმრავლესობა არ დგას არც ერთ მხარეს _ საზოგადოება არ დგას არც ხელისუფლების და არც იმ 22 პარტიისაგან შემდგარი ე.წ. კოალიციის გვერდით, რომელიც ამ დღეებში საგულდაგულოდ შეკოწიწდა. ეს მეტყველებს იმაზე, რომ მოსახლეობისთვის მიუღებელია ორივე და სინამდვილეში ხალხი ელოდება რეალურ ალტერნატივას, რომელმაც სწორი დიაგნოზი უნდა დასვას ამ ყალბ პოლიტიკურ პროცესში. რაც შეეხება რევოლუციურ სცენარს, ეს პროცესები, მთელი ეს ვითომ პროტესტის ტალღა, ძალადობა, გაწევ–გამოწევა ორგანიზებულია ოკეანის გაღმიდან; და ისევე, როგორც თავის დროზე ვიქტორია ნულანდის მიერ დარიგებულ “პრიანიკებს” ელოდებოდნენ რეაქციული ძალები კიევის ცენტრში, აქაც ვიღაცები ელოდებიან სერიოზულ ჩარევას გარედან. აი, ეს არის ყველაზე დიდი საფრთხე და ამაზე უნდა ვისაუბროთ, იმიტომ, რომ შემთხვევითი არ არის თუნდაც ამ დღეებში ამერიკის სახელმწიფო დეპარტამენტის მაღალჩინოსნების ვიზიტი თბილისში.
_ თქვენი აზრით, ეს მაღალჩინოსნები ხელს უწყობენ პროტესტის ტალღას?
_ გაიხსენეთ, რა განცხადებები გააკეთეს ამ დღეებში მათთან ვიზიტის შემდეგ ყოფილმა პრეზიდენტმა გიორგი მარგველაშვილმა, დავით უსუფაშვილმა და სხვებმა, _ ისეთ მნიშვნელოვან ფიგურებთან გვაქვს საქმე, მათ სახელებს ვერ ვიტყვითო. წარმოიდგინეთ, რა ხდება: ამერიკიდან ჩამოვიდნენ, საელჩოში დაიბარეს ეს ვითომ ოპოზიციის ლიდერები _ ქართველი ავაკოვები და იაცენიუკები, რომლებსაც უნდა მიანდონ შემდგომი მოქმედებები, და კონკრეტული დირექტივები მისცეს. მათ რომ საქართველოში დემოკრატიის განვითარება არ აინტერესებთ, ისევე, როგორც უკრაინაში არ აინტერესებდათ, ყველამ ვიცით. მაშ, რა უნდათ? ყველაფერი გასაგებია _ უნდათ, საქართველო გადააქციონ კიდევ ერთ რევოლუციურ სივრცედ და დაპირისპირების პლაცდარმად.
_ სხვათა შორის, ბოლო 4-5 თვის მოვლენების ქრონოლოგიას თუ გადავხედავთ, პროცესები შემდეგნაირად ვითარდებოდა: იყო თბილისი პრაიდის თემა და ამას მოჰყვა კონსერვატიული ძალების გააქტიურება, შედეგად ათიათასობით მოქალაქე მამათმავლობის პროპაგანდის წინააღმდეგ ქუჩაში გამოვიდა; რამდენიმე დღეში მოხდა “გავრილოვის პროვოკაცია”… ახლახან იყო მამათმავლური ფილმის პრემიერის გარშემო პროტესტი და ისევ იმავე ძალებმა დაიწყეს აქციები. ხომ არ ფიქრობთ, რომ ეს პროცესები საზოგადოებრივი განწყობების გადაფარვასაც ემსახურება?
_ რა თქმა უნდა, ამას უკვე ყველა საღად მოაზროვნე ადამიანი ხვდება. სტრატეგია არის ის, რომ, როდესაც აქტიურდებიან კონსერვატიული ძალები, ეს მათ თავზარს სცემს, რადგან ეს პირდაპირი ინდიკატორია საზოგადოებაში არსებული რეალური განწყობებისა, ამიტომ უნდა მოხდეს ამის განეიტრალება. თუმცა მსგავსი მცდელობებით, მსგავსი მიჩუმათებისა და გადაფარვის პოლიტიკით ესენი რეალურ განწყობებს კი ვერ ახშობენ, პირიქით, კიდევ უფრო ამძაფრებენ. რატომ, იცით? რაც დრო გადის და იწელება მთელი ეს პროცესები, უფრო მეტი ადამიანი ხვდება, რომ არსებული აგრესიული ლიბერალური სისტემა მას შანსს არ უტოვებს. აი ეს არის ის, რაც მარწმუნებს, რომ ძალიან მალე ჩვენს საზოგადოებაში დაიძლევა ნიჰილიზმი და დღეს განზე მდგომი, ჩუმად მყოფი ხალხი, რომელიც შეიძლება უიმედოდ და ხელჩაქნეულადაც უყურებს ამ “ნაც-ქოცურ” მასკარადს, ორივე ძალას, მათ ანასხლეტებთან ერთად წალეკავს. ასე მოხდა თავის დროზე დასავლეთში კონსერვატიული ძალების აღზევება და მერწმუნეთ, იქ არანაკლებ ნიჰილისტურად იყო საზოგადოება განწყობილი. ლიბერალური დიქტატურა აუცილებლად დასრულდება და მასთან ერთად ყველა ფსევდოოპოზიციური ძალა, ყველა ყალბი პოლიტიკური გაერთიანება, რომლებიც ვითომ ქართულ დემოკრატიაზე არიან დღეს გულდათუთქული, წარსულს ჩაბარდება…
ესაუბრა ჯაბა ჟვანია
